İşin fıtratı ölüme mahkûm edilemez (2)

Kur’an ayetleri, Kur’an’ın belirttiği üzere muhkem (Hac Suresi/52) ve müteşâbih ayetlerden oluşur. (Al-i İmran/7) Muhkem, manaya delaleti başka beyana ihtiyaç duymayacak kadar açık, tek manalı; müteşâbih ise açıklamaya ihtiyaç duyulan ve birden fazla anlam taşıma ihtimali olan demektir.  Zumer Suresi, 23. Ayet, Kur’an’ı “sözün en güzeli” ve “müteşâbih Kitap” olarak niteler. Ayetlerin bazılarının muhkem bazılarının müteşâbih nitelik taşıması kaderin içinde yer aldığı kimi konuların anlaşılmasını güçleştirir. Diğer taraftan müteşâbih ayetler, zamanla-zeminle-zihinle doğru orantılı olarak yorum yapma imkânı tanır. Mâtürîdî’ye göre ayetler muhkem bile olsa, araştırmadaki yetersizlik, alışkanlıklar, ön kabuller ve taklit, dini gerçeklerin anlaşılmasının önündeki engellerdir.

Geçen hafta değindiğimiz hususlara ilaveten, kader konusu, Kur’an’da, doğrudan iman edilmesi gereken esaslar arasında yer almaz. “Ey iman edenler; Allah’a, Resulüne, Resulüne indirdiği kitaba ve daha önce indirilen kitaplara imanda sebat edin. Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahireti inkâr ederse, derin bir sapıklığa...