Devlet idaresi ve akıl

Sıkıntılı günlerden geçiyoruz. Ekonomideki kırılganlık; cari açığın ve doların önlenemez yükselişi, enflasyondaki artış, yoksulluğun tırmanışı toplumun tüm kesimlerini derinden etkiliyor. Yetkililerden gelen açıklamalar iş dünyasını ne kadar tatmin etti bilmiyorum. Eskilerin tabiriyle, aklımızı başımıza devşirme zamanı. Zira aklı, bilimi, tecrübeyi küçümseyen zihin, ne geçmişi doğru okuyabilir ne geleceğe sağlıklı bir projeksiyon tutabilir. Hele duygusallığın hâkim olduğu bir siyaset, içeride de dışarıda da istismara açıktır. Çağımızın yetiştirdiği müstesna isimlerden mütefekkir Dücane Cündioğlu’nun, dirayetle ortaya koyduğu ve altını ısrarla çizdiği “Bir devletin imanı arttıkça aklı azalır” tespiti, okuyabilenler için çok şey söyler. İman sadakatte işe yarar; dayanışmada, toplumun birlik beraberliğini sağlamada mayadır. Ancak yönetme aklı gerektirir, akli olmayı zorunlu kılar.

“Devlet ussal bir yapıdır, insan bilincinin, insan belleğinin ürünüdür. Ortak iradenin bir arada yaşama ısrarıdır. Ortak irade de insanların keyfi iradeleri, keyfi seçimleri değildir. Onları bir arada hareket etmeye, bir arada kalmaya zorlayan ortak nedenler vardır. Bu nedenler ussaldır. Aklidir. Duygusal değildir. O yüzden dış politikada nasıl duygusallık olmazsa, esas itibarıyla devlet yönetme sanatında da duygusallık olmaz” diyen Cündioğlu, efradını cami, ağyarını mani bir şekilde meseleyi vaz eder. (Dücane Cündioğlu, Ankara Palas Buluşmaları.)

HANGİ DEMOKRASİ