Düşüncesiz inanç...
Düşüncenin geri çekildiği dönemlerde, inançlar öne çıkar. Peşin hükümler, ön yargılar, kanılar, sanılar, kıssalar, hikâyeler ile akla, bilime ve gelişmişliğe adeta bir...
Düşüncenin geri çekildiği dönemlerde, inançlar öne çıkar. Peşin hükümler, ön yargılar, kanılar, sanılar, kıssalar, hikâyeler ile akla, bilime ve gelişmişliğe adeta bir başkaldırı başlar. Bir el işareti ile depremi durduran mürşitler; uzayda ne olup bittiğini çözmüş cübbeliler; geri kalmışlığı kadınların kıyafetine bağlayan hocalar, cehaleti öven profesörler; devasa sorunları görmeyip “müzik helal mı haram mı” tartışmasını yapan köşe yazarları din-diyanet adına ön saflarda yerlerini alırlar. Bu da yetmez, “Aman suya sabuna dokunmayın, her şey Allah’tandır, siz teslim olun, ne yaparsanız yapın Allah’ın muradı gerçekleşecektir” anlayışını dikte etmeye çalışan, dini miskinlik zanneden mistikler devreye girer. Geçmişte yaşanmış benzer tutumları bir yere kadar anlayabiliriz. Fakat bilgiye erişimin bu denli geliştiği ve kolaylaştığı bu dönemlerde; bir insanın, akıl dışı, tutarsız ve sömürü odaklı fikirlerin peşine takılması, “insan olma”ya aykırı bir tutumdur. Zira ister inanç bağlamında tartışalım, ister felsefe zemininde düşünelim; son tahlilde insan, “olmak” için var olmuştur.
ZİHİNSEL KONFORMİZM
Düşünceye ve düşünenlere saldırmak ve hatta sözüm ona bunu dinin bir emriymiş gibi yapmak, ne yazık ki “düşün” diyen dinin mensuplarının -en azından bir kısmının- ahlakı haline geldi.
Aklın olmadığı yerde inanç tamamlanamaz. Malumata, sanıya, hurafeye teslim olmak, sadece cehalet değil sadece tembellik değil yaratılış esaslarına göre nankörlüktür. İnsanı hayvandan ayıran yeti akıldır; düşünen varlık olması insanı farklı kılar. Aklı terk etmek, insanca yaşamayı terk etmektir: “Kör ile gören bir olmaz. İman eden ve iyiye, barışa yönelik işler yapanlarla, kötülük yapanlar da bir olmaz. Ne kadar az düşünüyorsunuz?” Mümin/58
Sorgulanmamış ve sadece alışkanlıklara dönüşmüş inançların (ki her türlü inançtan bahsediyorum) yaygınlaşmasının altındaki neden, d...