12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında DİSK ve bağlı sendikalar
hakkında çeşitli davalar açıldı.
DİSK DAVASI
DİSK davasına İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde
24 Aralık 1981 günü başlandı. Sıkıyönetim askeri savcılığının 25
Haziran 1981 tarihli iddianamesinde, DİSK’in 52 yöneticisi
hakkında, Türk Ceza Kanunu’nun 146/1. maddesini ihlal ettikleri
iddiasıyla, idam cezası istendi. İddianamede şöyle deniyordu:
"Marksist-Leninist illegal bir ihtilal örgütünün üyeleri olarak
işçi sınıfının iktidarına dayalı proletarya diktatörlüğünü kurmak,
proletarya sosyalizmini gerçekleştirmek amacıyla, işçi sınıfının
siyasi örgütü durumuna gelmiş bulunan DİSK öncülüğünde diğer emekçi
ve orta katmanlarla birlikte devlet nizamını, anayasal düzeni,
devletin temel kuruluşlarını ihtilalci yöntemlerle yıkmaya teşebbüs
ettikleri, yukarıda tafsilatlı olarak belirtilen ve açıklamaları
yapılan delillerden anlaşılmış olduğundan, fiil ve hareketlerine
uyan Türk Ceza Kanunu’nun 146/1. maddesi gereğince ayrı ayrı
tecziyeleri" gerekmektedir. Bu maddenin ihlalinin cezasının üst
sınırı, o tarihlerde geçerli olan, idamdı.
İddianamede, DİSK’in 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu’nun 15/L
maddesi ve 274 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 30/4. maddesi uyarınca
kapatılması da talep edildi.
DİSK davasının ilginç özelliklerinden biri, ilk duruşmada "savaş
hali" uygulamasına ve sanıkların her birinin yalnızca birer
avukatla temsil edilmesine karar verilmesiydi. 1982 yılı Ocak
ayında sanık avukatları duruşma yargıcını ve savcıyı reddetti.
İddianame 800 sayfayı aşıyordu. İddianamenin okunması 67 gün aldı.
1982 yılı Nisan ayında sanıkların sorgusu başladı. DİSK Genel
Başk...