Hayır ve şer her şeyin
yaratılmasında, insanın irâdesinin ve ihtiyârının da tesîri
vardır.
Muhammed bin Hilfe el-Veştâtî
hazretleri tefsir ve hadis âlimlerindendir. 745 (m. 1344)’de
Tunus’ta doğdu. Burada ve hac için gittiği Hicaz’da birçok âlimden
ilim tahsil etti. Tunus kadılığına, sonra Tunus şehri müftülüğüne
tayin edildi. 828 (m. 1425)’de orada vefat etti. “İkmâlü’l-Mu’lim
bi-fevâidi Müslim” isimli eserinde şöyle buyuruyor:
Kaza ve kadere inanmamız
emrolundu. Bunları incelememiz emrolunmadı. Ehl-i sünnet
âlimlerinin bildirdiği kadar öğrenmemiz ve inanmamız lâzımdır. Bu
hakîkî âlimler [İslâm bilgilerinin mütehassısları] buyuruyor ki:
Allahü teâlâ insanların, hayır ve şer, bütün yapacaklarını ezelde
biliyordu. Vakitleri gelince, bunların yaratılmasını irâde etmekte
ve yaratmaktadır. Onun yaratmasına (takdîr) denir. Hâlık ve mûcid
yalnız Odur. Ondan başka yaratıcı yoktur. Hiçbir insan, hiçbir şey
yaratamaz.
Hayır ve şer her şeyin
yaratılmasında, insanın irâdesinin ve ihtiyârının...