“İsviçre radyosunda bayan
konuşmacının 'Türkiska soldater' diye konuştuğunu duydum...”
Akademik çalışmalarım nedeniyle
İsveç’te kaldığım yıllardı. Bir gün arabamla giderken, İsviçre
radyosunda bir bayan konuşmacının "Türkiska soldater …" (Türk
askerleri) diye konuştuğunu duydum. Eve gelince radyoevini
telefonla arayıp, konuşan bayanın ismini öğrendim. Elsa Maria
isimli, I. Dünya Savaşı sırasında Rusya'da ve Sibirya'da hemşire
olarak çalışan ve bazı kitapları olan bir bayan olduğunu öğrendim.
Burada yazacaklarım “onun kitaplarından ve kendisinden telefonla
öğrendiklerimin bir özetidir” denilebilir.
Elsa Maria I. Dünya Savaşı'nda,
Moskova'da Kızılhaç görevlisi olarak çalışır. Daha savaş sürerken,
Çarlık Rusya’sı, savaşta esir aldığı askerleri Sibirya'ya gönderir.
Adı geçen bayan da askerlerle birlikte Sibirya'ya gider. Orada
onlara yardımcı olmaya çalışır. Ruslar Moskova'dan, trenler dolusu
esiri, Kutuplara göndermektedir. Bunlar yolcu treni değil yük
vagonlarıdır.