Startups.watch tarafından yapılan araştırmaya göre 2010-2017
yılları arasında melek yatırımcılardan ilk yatırımlarını almayı
başaran girişimlerin yüzde 93'ü sonraki adımı atmayı başaramadı.
Sadece yüzde 7'lik kesim girişim sermayesi fonlarının dikkatini
çekip yatırım almayı başardı. Son 2 yılı değerlendirmeye
almadıklarını belirten StartupsWatch kurucusu Serkan Ünsal, "İki
yılda melek yatırım alanların halen girişim sermayesi
şirketlerinden yatırım alma olasılığı var. Yatırım turlarına devam
ediyorlar. Ayrıca belli bir zaman dolmadan negatif bir açıklamanın
girişimciyi olumsuz yönde etkilemesini istemiyoruz. Ondan dolayı
araştırmamızda son iki yılı değerlendirmeye almadık" dedi.
GİRİŞİMCİLERİN NEFESİ YETMİYOR
Ünsal, rakamları analiz ettiklerinde ortaya çıkan tabloyla ilgili
şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu oranı analiz etmek için öncelikle
yatırımların işleyişini iyi anlamak gerekiyor. Bir girişimin melek
yatırım alıp büyümesi, girişim sermayelerinden de yatırım alması
gerekiyor. Bunu merdiven gibi düşünürsek girişimlerin tek tek
merdivenleri çıkması lazım. Melek yatırımların yatırım yaptığı
tohum aşamasını merdivenin birinci basamağı olarak düşünürsek,
2010-2017 yılları arasındaki her 100 girişimden 93'ü birinci
basamakta takılı kalmış. Ya nefesi yetmemiş ya da bir sonraki
basamağa çıkacak gücü bulamamış."
5 YILDA CİROSU 50 MİLYON TL'YE ULAŞMALI
Oranın bu kadar düşük olmasının arkasında yatan nedenleri de
sıralayan Ünsal, "Girişimler, melek ve melek ağlarının yaptıkları
yatırımlarla girişim sermayesi yatırım alabilecek seviyeye
gelemiyor olabilir. Bir diğer olasılık, girişim sermayeleri bu
girişimleri belli bir seviyeye gelse bile beğenmiyor olabilir. Ya
da melek ve melek ağları yanlış girişimlere yatırım yapıyor
olabilir. 'Yanlış girişim nedir' derseniz, hızlı büyümeyen, 5-6 yıl
içinde yıllık cirosu en azından 50 milyon liraya gelmeyen girişim
yanlış girişimdir. Bugün yılda 2 milyon lira cirosu olan 5 yıl
sonra da 5 milyon lira ciroya ulaşacak girişim girişim
sermayelerinin çok işine yaramaz" diye konuştu.
YATIRIMCI SAYILARI ARTIYOR
GIRİŞIM ekosistemindeki tüm bileşenlerin oluşması zaman alıyor.
2010 yılında bugün sahip olduğumuz melek yatırım ağları ve girişim
sermayesi fonları yoktu. Üstelik kurumların da girişim sermayesi
fonlarına ilgisi yok denecek kadar azdı. Bugün büyüme odaklı
girişimlerin bulacağı fonların sayısı daha yüksek. Üstelik yurtdışı
seçeneğini değerlendirmek isteyen girişimlerin de miktarında önemli
artışlar var.
MELEK YATIRIMLAR GERI DÖNÜŞ BEKLIYOR
RAKAMLARA baktığımızda melek yatırım ağlarının yatırım yaptığı
girişimlerin geri dönüş oranları düşük kaldığında iştahı azalıyor.
Girişim sermayesi fonlarıyla melek yatırım ağlarının beklentileri
arasında kopukluk olması da sorun yaratıyor. Büyüme hedefi için
insan kaynağı, pazarlama, ürün veya planlama açısından yetersiz
kalan girişimler geri dönüş konusunda melek yatırım ağlarına umut
vermiyor. Bu yüzden büyüme odaklı girişimlere yapılan yatırımlar
artık daha çok önem kazandı.
AZERCELL ARGELA'NIN DİJİTAL SERVİSLERİYLE
KANATLANACAK
TÜRK Telekom'un iştiraki Argela, Azerbaycan'da faaliyet gösteren üç
operatörden biri olan Azercell ile önemli bir işbirliğine imza
attı. Anlaşma kapsamında, yaklaşık 4.8 milyon aboneyle
Azerbaycan'ın lider operatörü Azercell, Argela tarafından
geliştirilen "Mobil Ağ Performans İzleme ve Müşteri Deneyim
Yönetimi" çözümlerini kullanacak.
YERLİ ÇÖZÜM İHRACATI
Afrika kıtasının en büyük operatörlerinden olan ve Etiyopya'da
faaliyet gösteren Ethio Telecom'un ardından Azercell'in de Argela
çözümlerini kullanmaya başladığını aktaran Argela CEO'su Bülent
Kaytaz, "Türk Telekom iştiraki Argela olarak, gelecek nesil
telekomünikasyon teknolojileri alanında araştırma geliştirme
çalışmaları yapıyor, sektörümüze öncülük ediyoruz. Telekomünikasyon
operatörleri için bugünün yüksek rekabet koşullarında şebeke
verimliliği, operasyonel beceri ve müşteri deneyimi önem ve öncelik
sıralamasında en başta geliyor" dedi. Kaytaz, Argela olarak
geliştirdikleri çözümlerle operatörlerin ses ve data tarafında
şebeke performansını gerçek zamanlı olarak izleyip en yüksek
verimliliğe ulaşabildiğini kaydetti. Kaytaz, "Hazar bölgesinin en
büyük operatörlerinden olan Azercell'in mobil şebeke performansını
yükseltme ve müşteri deneyiminde çözümlerimizi tercih etmesi bizi
çok mutlu ediyor. Geçen yıl Etiyopya'nın en büyük operatörü olan
Ethio ile başlattığımız proje de hızla ilerliyor. Yeni
işbirliklerimizle uluslararası alandaki başarımızı daha da
yükseklere taşıyacağız" diye konuştu.
ÜST DÜZEY VERİMLİLİK
ARGELA Mobil Ağ Performans İzleme Sistemi, sahip olduğu ileri
teknolojiler sayesinde operatörlerin mobil şebekelerde uçtan uca
herhangi bir noktada yaşanabilecek sorunların, gerçek zamanlı
olarak tespit edilmesini ve bu sayede hızlı, etkili önlemler
alınmasını sağlıyor. Veri ve istatistiklerin etkin şekilde analizi
ile en üst düzeyde şebeke verimliliği ve kesintisiz işlerliği
getiriyor.
GİRİŞİMCİ HİKAYESİ: JAMES
DYSON
Hiç yılmadan çalıştı küresel
bir şirketin patronu oldu
İşe ilk başladığı dönemlerde 5 yılda 5 binin üstünde protip
hazırlayan Dyson'ın kurucusu James Dyson, bugün küresel bir
şirketin patronu olarak çalışıyor
HATA yapmaktan çekinmeden, karamsarlığa kapılmadan daha yolun
başında 5 yılda 5 binin üstünde protip hazırlayan Dyson'ın kurucusu
James Dyson'ın nasıl azimli bir girişimci ve mühendis olduğunu
anlamak mümkün. Dyson, özellikle donanım odaklı inovasyon ve
girişim peşinde koşanlar için harika bir örnek. Üstelik ilk
yatırımı Britanya'da değil, Japonya'da bulması başka bir azim
örneği.
HATADAN HIÇ KORKMUYOR
Japonların 1980'lerin sonunda James Dyson'a yatırım yapması
şaşırtıcı olmasa da Dyson'ın ne kadar istekli olduğunun kanıtı.
2000'de kablosuz temizlik robotu, 2003'te de çamaşır makinesi
denemeleri başarısızlıkla sonuçlanan Dyson, denemekten hiç
vazgeçmemiş. Her çalışmanın bir katkısı olduğunu anlatan Dyson,
şirketin elektrik motorları baş mühendisi David Warne ile
yaptıkları elektrikli otomobil girişiminin başarısız olduğunu
belirterek, "Ancak gelecekte kullanacağımız pil ve elektrikli
motorlar için iyi bir deneyim kazandırdı" diyor.
5 BİNDEN FAZLA MÜHENDİSI VAR
Bugün mühendislik ve test faaliyetlerini Malezya, Singapur, Filipin
ve Birleşik Karallık'ta yürüten Dyson, küresel bir teknoloji
şirketi olmayı başardı. Şirketin hali hazırda 5 binden fazla
mühendis ve bilim adamının da dahil olduğu 12 bini aşkın çalışanı
bulunuyor. Küresel ekiple katı hal pil hücreleri, yüksek hızlı
elektrik motorları, görüntü sistemleri, makine öğrenme
teknolojileri ve yapay zeka ile yeni teknolojiler üzerinde çalışan
Dyson'ın İngiltere Malmesbury'de 67 dönümlük kampüsü bulunuyor.
Eylül 2017'de Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü'nü açan
şirket, ücretsiz olarak verilen dört yıllık lisans programı
sunuyor. Kampüste eğitim alan öğrenciler Dyson'da çalışan
mühendisler ve bilim adamlarıyla beraber çalışma fırsatı yakalarken
para da kazanıyor.
ALERJİK REAKSİYONLARA KARŞI KORUMA
DYSON'IN Mühendislik ve Dijital Motor Bölümü Başkanı David Warne,
şirketin inovasyon kültürü ve kişiselleştirilmiş temizlik
çalışmasıyla ilgili şunları söyledi: "Evinizde bebeğiniz veya evcil
hayvanınız olabilir. Biz vakum teknolojisi ile evdeki alerjenleri
büyük ölçüde ortadan kaldırıyoruz. Yine kullandığımız filtrelerle
evde alerji hassasiyeti olan insanların keyifli uyku ve yaşam
deneyimi elde etmelerini sağlıyoruz."
GİRİŞIMCİ PROFİLİ
DENEMEKTEN YORULMUYOR 5 yılda 5 bin 220 prototip yaparak ne kadar
azimli olduğunu gösteriyor.
DOĞRU YATIRIMCI Yatırım aldığı dönemde mühendislik kariyerine saygı
duyacak donanım odaklı yatırımcının Japonya'da olduğunu bilerek
hareket ediyor. Sonunda yatırımcıyı ikna ediyor.
HATADAN KORKMUYOR Başarısız olduğu kablosuz robot temizleyici ve
çamaşır makinesinden sonra elektrikli otomobile soyunuyor. Otomobil
konusunda başarısız olunca da ısrar etmiyor.
SPK ONAYLI İLK GİRİŞİM SERMAYESİ FONU KURULDU
OMURGA Portföy ve Şirket Ortağım Melek Yatırımcı Ağı, Türkiye'de
bir ilki gerçekleştirerek SPK lisanslı girişim sermayesi yatırım
fonunu kurdu. Omurga Şirket Ortağım adını taşıyan fonun yatırım
komitesinde Akın Kozanoğlu, Mehmet Erktin, Mehmet Buldurgan, Burak
Divanlıoğlu, Aydonat Atasever, Oğuz Kösebay ve Murat Ergin gibi
isimler yer alıyor.
5 MILYON TL YATIRIM
Yatırım stratejisi olarak özel sermaye fonları ve melek yatırım
arasındaki sermaye ihtiyacı boşluğunun doldurulması hedefleyen
Omurga Şirket Ortağım Fonu, pazarda yerini almış, ancak büyümek
için sermaye desteğine ihtiyaç duyan şirketlere yatırım yapacak.
Omurga Şirket Ortağım girişim sermayesi fonu, 10 şirkete kadar,
girişim başına 1 ila 5 milyon TL arasında yatırım yapmayı
planlıyor. Fon yatırım yaptığı girişimleri özel sermaye fonlarına
hazırlayarak onların büyüme ve çıkış stratejisini belirleyecek.
Aralık 2019'da ihraç edilecek fonun bir yılda 30 milyon TL
büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. Fonun odağında ise tarım, sağlık,
gayrimenkul ve finans başta olmak üzere teknoloji sektörleri
bulunuyor.
HÂLÂ BÜYÜME AŞAMASINDA
Büyüme aşamasındaki şirketlerin finansal kaynağın yanı sıra
danışmanlığa da ihtiyaç duyduğunu savunan fonun amacı, yatırım
komitesindeki isimlerin tecrübesi ile girişimlere yön göstermek.
Fona kurumsal yatırımcıların yanı sıra bireysel yatırımcılar da
yatırım yapabilecek. Türkiye'de hâlihazırda 41 adet Girişim
Sermayesi Yatırım Fonu bulunuyor. Toplam 1.6 milyar Türk Lirası
büyüklüğüne ulaşan fonlar, hala büyüme aşamasında. Omurga
Portföy'ün fonlarının büyüklüğü ise 300 milyon Türk Lirası
civarında seyrediyor.