TÜRKİYE tarihinde ilk defa “Cumhurbaşkanı yönetim sistemi”ne dün akşam itibarıyla geçmiş bulunuyoruz. İlk uygulama olarak Cumhurbaşkanı dün yardımcısını ve bakanları atadı.
Amerikan sisteminden farklı olarak atamalar Meclis’in denetim ve onayına tabi değil.
Aslında “bakanlar” diyoruz ama parlamenter sistemdeki gibi “bakanlar kurulu” diye bir kurul yok, bakanlar da öyle bir kurulda “üye” olma statüsüne sahip değiller. Bu sebeple başkanlık sistemlerinde “bakan”dan ziyade “sekreter” deniliyor.
GÜÇLÜ CUMHURBAŞKANI
Yüksek bürokrat atamaları için parlamenter sistemde “üçlü kararname” denilen, bakan, başbakan ve cumhurbaşkanı imzası gerekirdi. Şimdi Cumhurbaşkanı 500’den fazla yüksek bürokratı sadece kendi imzasıyla atayacaktır.
Atamalarda Meclis denetimi olmaması Cumhurbaşkanı’nı Amerikan başkanından daha güçlü hale getiriyor.
Sistemin müelliflerinden Prof. Mustafa Şentop’un dediği gibi, “Cumhurbaşkanı partisinin de genel başkanı olarak yasama politikalarıyla ilgili birtakım direktifler verebilir.” (25 Haziran)