Tarih sahnesinde tutunabilmenin, bilinen ve denenmiş 3 temel
dayanağı vardır.
1- Tarihi kültürel miras, 2- Doğal kaynaklar ve 3- Yerel
kabiliyetler… Uluslar, bu üç dinamiği "VE" şartıyla
gerçekleştirdiğinde tarihin başat aktörü olur, bir veya bir kaçını
yitirdiklerinde ise geri kalırlar, göçer, hatta yok olurlar.
TARİHİ KÜLTÜREL MİRAS: Dünyada 1 milyon yerleşke, 19 bin turizm
varış noktası, 100 yıldan yaşlı 1000 kent ve 1000 yıldan eski 100
kadim şehir var.
Anadolu, tarihi ve kültürel miras açısından en seçkin
coğrafyalardan birine ve kadim kentlere ev sahipliği yapıyor.
DOĞAL KAYNAKLAR; Bu cennet vatanda, fauna (hayvan varlığı) flora
(biyoçeşitlilik) zenginliği yanı sıra 4 mevsim, 7 iklimi
yaşayabiliyor, suyu, havasıyla yabancıların gıpta ettiği
toprakların sahibiyiz.
YEREL KABİLİYETLER: Ancak ilk iki dinamiğe rağmen cennet vatanın
sunduğu potansiyellere erişme noktasında sıkıntılarımızın ana
kaynağı da bu… Fındık örneğini vereyim; dünyada bu bitkinin üçte
ikisi Anadolu'dadır. Var yılında, 4 kentimizdeki 400 bin aile en
fazla 2,5 milyar $ kazanabilirken, bizden aldığı cüzi fındıkla
İtalya'daki 1 firma, 13 milyar euro kazanır.
Sözü tarıma getirmek istiyorum. Türkiye tarım kartını henüz
oynamadı… Oysa tarım toplumunun başladığı bu topraklar, Yukarı
Mezopotamyası, tarıma elverişli arazileriyle "yerel kabiliyetler"
oluşturabilmişti.
Soru şudur; tarihi süreçte toprak aynı, hava aynı iken nasıl oluyor
da gıda ambarı Anadolu bugün, dışa bağımlı bir ülke haline
gelebildi? Cevap daha dramatiktir; yerel kabiliyet eksikliğinden…
Nedir bu eksiklikler? Çiftçimiz gelenekten gelen bilgeliği yitirdi,
yerine modern tarımı da ikame edemedi. Toprağı donanım olarak
sayarsak, tohum; yazılımdır ve biz başka ulusların yazılımlarıyla
milli tarım yapamıyor, darı ambarı üzerinde açlıktan ölen tavuk
sendromu yaşıyoruz.
Dünyanın en büyük toprak ağası sayabileceğimiz TİGEM dahi yıllarca
vizyonsuzların elinde yağmalanageldi. Şimdi bu alanda umudumuzu
yeşertecek "yerel kabiliyet" devreye alınmalı.
Tarım kartımızı henüz oynamadık. Bu; geleceğe dair umut dolu iyi
haber olabilir.
Tarım 4,0 için atılacak tüm yürekli adımları destekliyor ve eğer
tek eksiğimiz olan "yerel kabiliyetleri" bulup çıkaramaz ve toprağa
tohumun yanı sıra bilgelik ekemez isek kendi hazinemizin dilencisi
olmayı sürdüreceğimizi haber veriyorum.