Sabah Yazarlar Kulübü olarak Çin'deyiz. Şanghay Üniversitesi
Türk Araştırmaları Merkezi'nde Çin-Türkiye İlişkilerinde Yeni Çağ
panelindeyiz. Salonu dolduran bilim insanları ve öğrencilerin büyük
ilgisi ve soru yağmuruyla karşı karşıyayız.
Şanghay Başkonsolosumuz Sabri Tunç Angılı, panelin açılışında
kürsüde ve Türkiye-Çin ilişkilerinde 3 temel alana işaret ediyor.
1- ekonomik görünüm ki buna dünyanın 2'nci büyük ekonomisi Çin'in
bizim 2'nci en büyük ticaret ortağımız olduğunu örnek gösteriyor.
2- siyasi diyalog ki buna modern İpek yolu misalini veriyor. 3-
insanı insanla buluşturma ki buna da bizim yaptığımız gibi daha
yoğun kavuşmaları örnek veriyor.
Merkezde, bilim insanlarıyla yuvarlak masa toplantısında, bu yeni
işbirliği çağının nelere gebe olduğunu tartışıyoruz. Merkezin
direktörü Prof. Dr. Guo Changgang bu ziyaretimizin önemini şöyle
tanımlıyor: "Birbirimizi anlayıp doğrudan temaslarla yakından
tanımaya başlayınca ortak gelecek, daha belirginleşecek."
Çin Uluslararası yayın grubu Türkçe masasının yöneticisi, 20'li
yaşlarında Fa Xun, bize Türkçe hitap ediyor ve medyanın bu yeni
dönemdeki hayati rolüne vurgu yaparak, Turkuvaz Yayın Grubu ile
kurumsal işbirliği öneriyor. Onların yayıncıları Türkçe konuşurken
bizim Çince'ye hayli Fransız kaldığımızı idrak ediyorum.
Gerek müzakereler gerekse panelde bize yöneltilen soruların vardığı
ortak payda şu: "Bizlerin Çin kültürünü anlamaya daha fazla gayret
göstermesi gerekiyor. Tıpkı Çinlilerin Türkiye'yi sadece orta ölçek
ekonomi değil, küresel arenada stratejik ortak olarak görmeleri
gerektiği gibi...
İlginç olan, ihracata dayalı büyüme modeliyle ekonomisini
devleştiren Çin'in strateji değiştirerek, iç talep üzerinden büyüme
ve ileri teknoloji üretimine odaklanmasıdır. Bu durum, Türkiye ile
Çin arasındaki karşılıklı bağımlılığı da tanımlıyor aslında...
Neticede Yi Dai Yi Lu (bir kuşak bir yol) projesi, bir yandan Çin
ile Türkiye'yi kordon bağıyla birleştirirken, yeni dünya ağının da
şah damarı niteliğine bürünüyor. Üstelik Türkiye, bu modern ipek
yolunun en kritik bölümünün sahibi ve tasarımcısı...
Panelde bize güncel dış politikayı da içeren sorular sordular. Bir
öğrencinin sorusu, "Modern ipek yolu için 3'ü İstanbul Boğazı'na
1'i Körfez'e 3 köprü, Çanakkale'de 1 köprü temeli ve 3 dev tünel
ile Asya'yı Avrupa'ya bağlıyorsunuz ama Avrupa ile bu çekişmeyi
nasıl yöneteceksiniz?" şeklinde idi...