Emlakçı, kasiyer, çağrı merkezi çalışanı, şoför, satış elemanı,
diş teknisyeni, aşçı, tekstil sektörü çalışanı, postacı, kurye,
vergi tahsildarı, marangoz, tur rehberi iseniz haberler kötü.
Muhtemelen yirmi sene içinde bir işiniz olmayacak. Ancak çok
üzülmeyin yalnız değilsiniz. Oxford Üniversitesi’nde yapılan ve 702
mesleği konu alan bir araştırmaya göre yakın gelecekte mesleklerin
yaklaşık yarısı ortadan kalkacak.
Sebep teknolojik gelişme. Daha özel olarak ise yapay zekâ ve robot
teknolojilerindeki üssel artış. Bir insan otuz adım attığında
yaklaşık otuz metre ilerler. Ancak her seferde bir öncekinin iki
katı adım atarsa, otuz seferde dünyadan aya gidip dönebilecek kadar
mesafe kat edebilir. Mikroişlemciler içindeki transistör sayısı da
benzer bir mantıkla her sene yaklaşık ikiye katlanıyor. Bu da
bilişim teknolojilerinde sürekli gelişme, akıllı algoritmalar ve
yapay zekâda baş döndürücü bir gelişme demek.
Şimdiden yollarda sürücüsüz otomobiller var. Daha şimdiden
insanların kullandıklarına göre kıyaslanamayacak kadar güvenliler.
IBM’nin Watson yapay zekâ programı doktorlardan çok daha isabetli
tıbbi teşhislerde bulunuyor. Baxter gibi endüstriyel robotlar,
üretim bandında insana ihtiyacı tamamen ortadan kaldırmak üzere. En
son ne zaman bir seyahat acentesine gittiniz? En son ne zaman uçak
biletinizi bir insandan aldınız?
Bugüne dek insanlık, teknolojik gelişmelerin birçok mesleği ortadan
kaldırdığını ama yerine yenilerinin geldiğini gördü. Ancak bu
değişmez bir kural değil. Fazla değil bir hayli yakın bir zamanda
üretim için insana giderek daha az ihtiyaç duyulacak. Mülteci
krizine bir de bu gözle bakmakta fayda var. Geride bırakmak üzere
olduğumuz iktisadi sistem, gelişmiş ülkelerin mültecileri sisteme
dahil edebilmelerine imkân sağlıyordu. Oysa bırakalım vasıfsız
işleri, bugün vasıflı iş diye bilinenler bile ortadan kalkacak.
Özellikle Sahraaltı Afrika bir nüfus patlamasının eşiğinde. Suriye
mülteci krizi ileride yaşanacakların sadece ufak bir ön provası
olarak kalabilir.