Bayram tatili uzundu. Hepimiz bol bol yiyip içtik ve iyice dinlendik. Neticede az ya da çok yağlandık. Peki bu fazla yağlardan nasıl kurtulacağız? Hangi diyeti yapacağız? İsterseniz sözü daha fazla uzatmadan ben yanıtımı hemen vereyim: Kilo sorununun her türlüsünü sadece diyet ile çözmeyi unutun. Nedeni şu...
Kilo vermenin matematiksel boyutu basittir. Yaktığınızdan daha
az kalori alır, enerji dengenizi negatife çevirirseniz kilo
verirsiniz.
Bir başka yol da şudur: Yaptığınızdan daha fazlasını yapıp günlük
aktivite yoğunluğunuzu artırdığınızda da yine yağ
kaybedersiniz.
Üçüncü bir yol daha var. Kazandığınız kalorileri kısıtlar,
aktivitenizi artırdığınızda da yine kilo kaybedersiniz.
Peki bunların hangisi daha etkili ve kalıcı sonuç verir?
Araştırmalara bakılırsa günde sadece 500 kalori eksik beslenerek ya
da 250 kalori eksik kazanıp 250 kalori harcayarak yürütülen kilo
verme çabaları aşağı yukarı aynı sonucu veriyor. İkisinde de hemen
hemen aynı miktar kilo kaybediliyor ama konu “verilenleri geri
almamak” olduğunda ikincisi kesinlikle daha etkili ve kalıcı sonuç
veriyor. Egzersiz yapılmadan sadece diyetle yürütülen kilo kaybı
programlarının yüzde 95’inde verilen kilolar yeniden kazanılıyor.
Hem de çoğu zaman fazlasıyla.
Netice şu: Fazla yağlarınızdan kurtulurken de, sağlıklı kilo
aralığında kalmaya çabalarken de ne diyetler ne de egzersizler tek
başına yeterli başarıyı garanti etmez, edemez.
Doğrusu ikisini birlikte yürütmek, yani egzersizle aktif hayatı
evlendirmektir.
HATIRLATMA
Önemli olan ne yediğiniz değil ne hazmettiğinizdir
Geçenlerde de yazdım ama sanırım yeteri kadar iyi ifade
edemedim: Sık sık tekrarladığımız bazı beslenme hatalarından biri
de sadece “ne kadar yediğimize” odaklanıp “ne yediğimizi
ıskalamak”tır.
Bu geçerli, özellikle bazı durumlarda vazgeçilmez bir
ayrıntıdır.
Konu insülin direnci olanlarda özellikle mühimdir. Onlar aynı
miktar kaloriyi proteinler yerine karbonhidratlardan aldıklarında,
daha kolay yağlanırlar.
Örneğin 500 kalorilik şeker ve nişasta zengini bir besinden (mesela
hamur tatlıları), onların bedenleri 500 kalorilik protein yüklü bir
gıdadan (mesela balıktan, etten, yoğurt veya yumurtadan) daha çok
yağ üretir.
Sadece “ne yediğiniz”e odaklanmanız da yeterli olmayabilir. “Nasıl
hazmettiğimiz” de önemli bir ayrıntıdır.
Nedeni şu: Yediklerimizi sindirme kabiliyetlerimiz eşit
olmayabiliyor. Bir besin biri için rahatlatıcı, diğeri için
şişkinlik ve gaz üretici olabiliyor. Bazıları, bazı besinleri
yediklerinde ise ağır kurdeşen atakları, ishal durumları
yaşayabiliyor. Diğer taraftan bedensel fayda söz konusu olduğunda
neyi, ne kadar yediğimiz kadar nasıl ve ne ölçüde hazmettiğimiz,
onun içindeki yararlı unsurlardan ne kadar faydalanabildiğimiz de
önemli bir ayrıntı. Tahıl yediğinde ishal olan çölyak hastalarını,
hemen her gün hayvansal protein (et, yoğurt, yumurta) tüketmesine
rağmen pernisiyöz anemiye yakalanabilen B12 vitaminini hazmedememe
mağdurlarını unutmayalım. Özeti şu: Beslenme “ağızda başlayıp hazım
sisteminin son noktasına kadar süren” çok karmaşık bir süreç. Her
birimizin kullanabildiği, kullanamadığı yakıtlar, faydalandığı ya
da hastalandığı gıdalar var. Bedenimizi, besinlerimizi, besinlerle
bedenlerimiz arasındaki ilişkileri öğrenmek işte bu nedenle çok
önemli.
Şu soruların yanıtını mutlaka öğrenin:
- Yediklerim bana uygun mu?