İbnü’l-Arabî (kuddisesirruh), Fütuhât-ı Mekkiyye’sinde, İmam Gazzâlî’nin (rehimehullah) muamele ve mükaşefe olarak ikiye ayırdığı ilmi, bir sâlikin terbiyesi esasında birleştirerek, tasavvufu fıkha tabi kılmakla kalmamış, bu yolla fıkhın tasavvufunu da inşa etmiştir. Böylece Fütuhât-ı Mekkiyye, bir mürid için muamele ve mükaşefe ilimlerini birinin içinden birlikte tahsil edeceği usule ve esasa dair bir eser olmuştur.
Bu manada, İbnü’l-Arabî Fütuhât-ı Mekkiyye’nin Ekrem Demirlitercümesi itibariyle ilk beş sifrinde İlah-meluh; tenzih – teşbih; nefes, harf ve kelam; yaratılış, kevnî ilimler; fütüvvet; işaret; cehennem, cennet ve kıyamet; zâhir ve bâtın… konularını işlemiş, temizliği beşinci sifrin son bahsi yaparak, on birinci sifrin 75. kısım 73. bölümüne kadar Namaz, Zekat, Oruc ve Hac’cın sırlarını anlatmıştır.
Fütuhât-ı Mekkiyye’den yapageldiğimiz seçme sözleri, içinde bulunduğumuz Şehr-i Ramazan münasebetiyle 9. Sifr (55. kısım 71. bölüm; 5. cilt)’de anlatılan Orucun sırlarından derledik. Ramazan’ın başlangıcında değil de bitimine az bir zaman kala bunu yapmamızın nedeni, tuttuğumuz oruçların İlahî emre ve Sünnet’e uygunluğunun muhasebesini Kadir Gecesi merkezinde yaparak arifeye ermeye vesile olmak içindir.
Şeyh Muhyiddin diyor ki:
“Orucun hikmetlerini bir düşünsen / Onun asıl anlamı senin manandadır.” (FM V: 34)
“Oruç gerçekte bir şey yapmak değil yapmamaktır.” (FM V: 36
“Oruçlunun iki sevinci vardır: Orucunu açtığında, sevinir. İkincisi ise, Rabbiyle karşılaştığında oruç tuttuğu için sevinir. (…) Sevinç, kendisiyle sevinmez, bilakis onunla sevinilir.” (FM V: 36-37)
“Hüküm, ilahî isimlerle dua edilene aittir, yoksa isimlere değil.” (FM V: 64)