Farklı medeniyetlerin, dinlerin kültürel iklimlerinde oluşan müzikler ve bu çerçevede ilahiler, büyük acıların, sevinçlerin, mutlulukların terennümünde en güçlü sanatsal icralardır.
Bu bağlamda özellikle ilahilerin, ölümle hayat arasındaki geçişkenliği en güçlü şekilde dillendiren örnekler olduğunu belirtmek gerekiyor.
Mesela Hristiyan dünyada oluşan Requiem'ler, müzik tarihinin en etkileyici, duygusal olarak en büyük müzikal ilahileridir. Özünde insanın acı ve kederle ilgili duyarlılığı vardır. Ölüm ve öte dünyaya geçişi simgeleyen, dahası cenneti müjdeleyen requiem'lerin merkezindeki deruni duygular, aynı zamanda besteciler için de büyük ilham kaynağı özelliğine sahiptir.
Bir başka deyişle, duyguların en karanlık geçitlerden geçtiği anlarda bile insanlığın yine de ayakta kalmasını sağlayan coşkulu ilahilerdir bunlar.
Müzik tarihinde tüm zamanların en güçlü eserlerinden kabul edilen Mozart'ın ölüm çağrışımlı Requiem'i güçlü bir ilahidir ama biraz kasvetlidir.
Aynı şekilde, Roman yazarı Alessandro Manzoni'nin 1873 yılındaki ölümü Verdi'yi derinden etkilemiş ve bu vesileyle yazar için kaleme aldığı...