Galiba demokrasi konusundaki bütün bildiklerimizi unutmamız gerekiyor. Eminim ki durup dururken neden böyle bir giriş yaptığımı merak ediyorsunuzdur. Doğrusu ben de merak ediyorum. Öyle ya, insan haklarının, özgürlüklerin, hukukun üstünlüğünün teminatı olan demokrasiden vazgeçip başka bir sistem arayışına mı gireceğiz?
Elbette vazgeçmeyeceğiz ama zaman zaman özellikle Batı dünyasından öylesine absürt yaklaşımlar, analizler yansıyor ki doğrusu insanın “Galiba Batı’nın bilinç altında askeri bir demokrasi özlemi var” diyesi geliyor.
Bunu şunun için söylüyorum; geçtiğimiz hafta Oda-Tv’de Erik Mayersson’un bir yazısı yayınlandı. Mayersson bu analizini İsveç Gothenburg Üniversitesi’nde bulunan V-Dem Enstitüsü’nün bu yıl başında hazırladığı ‘Liberal Demokrasi Ölçümleri’ raporuna dayandırıyor. Bu çalışmada ‘seçimler’, ‘Liberal görüşler’, ‘Katılımcı’, ‘Bilinçli’ ve ‘Eşitlikçi’ demokrasi gibi beş temel demokrasi göstergesi referans alınmış. 1900’den 2012’ye kadar yıllık ölçümlerle içinde Türkiye’nin de bulunduğu 173 ülkeyi kapsayan bir çalışma yürütülmüş.
Bu çalışmanın tamamı sorunlu ama ben özellikle Türkiye bağlamında kelimenin tam anlamıyla bir saçmalıklar manzumesi olan bazı bölümlerine dikkat çekmek istiyorum.
Mesela Mayersson diyor ki: “Eldeki veriler Menderes döneminde Türkiye’nin liberal demokrasi seviyesindeki düşüşü gösteriyor, 1960 darbesi ile bu süreç sona eriyor, bu süreç 1966’ya kadar artarak devam ediyor, (ilginç şekilde bu sebeple 1960 darbesini ‘demokratik darbe’ olarak tanımlayabiliriz.)”
Liberal demokrasi analizi yapan Mayersson, Başbakan Menderes ve arkadaşlarını hiçbir hukuksal temeli olmayan ve tamamen darbe iradesiyle idam eden cuntacıları neredeyse demokrasi kahramanı olarak ilan ediyor. Doğrusu, bir de “Cuntacılara demokrasi ödülü verilmeliydi” deseydi hiç şaşırmazdım. Bu adam ya hayatında hiç darbe görmemiş ya da bize demokrasi palavrası sıkıyor.
Mayersson’un demokrasi masalları sadece 1960 darbesinin cuntacılarıyla sınırlı değil elbette. Bir de 28 Şubat cuntacılarına övgüleri var ki akıllara ziyan..