AS:Ahlâki özgürlüklerde özgürlüğün ölçü ve
sınırını değerler; ekonomik özgürlüklerde de özgürlüğün sınır ve
ölçüsünü bilim gösteriyor…Çok iyi biliyorum ki bilim, ideoloji,
değer, haberler, yazılar, tanım ve tavsiyelerden oluşan karmaşık
bir yapı olduğu için bize her zaman tek bir yol göstermez. Ancak
bilim dışında başka hiçbir yolumuz da yoktur. Bilimin kesin ve tam
bir açıklığı yoktur.
HK: Ahlaki özgürlükte değerleri, ekonomik
özgürlükte bilimi ölçüt yapıyor; ama bir yandan değerler
moderniteye göre değişiyor ve dinin bu değişime ayak uydurması
gerekiyor, diğer yandan bilimin “bize tek bir yol gösteremediğini”
söylüyor. İslam'da ahlaki değerler değişmez, ekonomik özgürlüğü de
yine güvenli bir ölçüt olan dinin talimat ve irşadları
sınırlar.
AS: Ahlâk bilimi normal insanlar ve normal
koşullar içindir. Din normal insanlar ve normal koşullar içindir.
Eğer bir toplumun ekonomik koşulları fazlasıyla varlık,
ihtiyaçsızlık ve sarhoşluk getirirse veya eğer toplumun ekonomik
koşulları fazla fakirlik ve yoksulluk yaratırsa ne din din olur ne
de ahlâk ahlâk. Ve her şey yok olur.
HK: Süruş'a göre din ve ahlak, yoksulluk veya
zenginliğin aşırı boyutlarda olmadığı zaman ve ortamlarda var
oluyor, ekonomik şartlar bu durumları bozarsa din ve ahlak
kalmıyor. İslam'a göre Allah kullarını hem varlıkla hem de yoklukla
imtihan eder; yani her çeşit şart ve durum içinde din ve ahlak
olacak, zorlayan şartlara rağmen insanlar dine ve ahlaka uygun
yaşayarak iyi (salih) kul olmaya çalışacaklardır.