Abdullah bin Mübârek hazretleri,
koyun otlatan bir çocuk gördü. "Ona bir mesele öğreteyim" diye
yanına gitti...
Edep ve nezaket medeniyeti
-7-
İslâm âlimlerinin büyüklerinden Abdullah bin
Mübârek hazretleri, birkaç koyun otlatan, onlara çobanlık yapan bir
çocuk gördü ve; “Zavallı çocuk!.. Büyüyünce
Allahü tealanın ibâdet ve mârifetine nasıl
kavuşur?” diye düşündü. Gidip çocuğa, Allahü
teâlâlayı tanımakta bir mesele öğreteyim diye karar
verdi...
Çocuğun yanına geldi ve aralarında şu konuşma
geçti:
“Evlâdım! Allahü teâlâyı bilir
misin?”
“Kul nasıl sahibini bilmez?”
“Allahü teâlâyı ne ile
biliyorsun?”
“Bu
koyunlar ile biliyorum.”
“Bu koyunlar ile Onu nasıl
biliyorsun?”
“Bu
birkaç koyun, çobansız işe yaramaz. Bunlara koruyucu olarak birisi
lâzımdır ki; su ve ot versin! Kurttan ve diğer tehlikelerden
korusun! Bundan anladım ki, bu âlemdeki hiçbir şey koruyucusuz
olamazlar. Bu binlerce çeşit mahluku korumaya gücü yeten Allahü
teâlâdan başkası değildir.”
“Allahü teâlâyı nasıl
bilirsin?”
“Hiçbir şeye benzetmeden bilirim”
“Böyle olduğunu nasıl
bildin?”
“Yine bu koyunlardan.... Ben çobanım. Onların
koruyucusuyum. Onlar benim korumam ve tasarrufum altındadırlar.
Onlara dikkatle bakıyorum. Ne onlar bana benzerler ve ne de ben
onlara benzerim. Buradan, bir çoban koyunlarına benzemezse, Allahü
teâlânın elbette kullarına benzemeyeceğini anladım.”
“İyi söyledin! İlimden bir şey öğrendin
mi?”
“Ben bu sahralarda nasıl ilmin
sırrını öğrenebilirim?”
“Peki başka ne
öğrenmiştin?”
“Üç sır öğrendim: Din ilmi, dil
ilmi ve beden ilmi sırrı!”
“Bunlar nelerdir? Ben bunları
bilmiyorum.”
“Gönül sırrı şudur ki: Allahü teâlâ bana
kalp/gönül verdi. Kendini tanımak ve sevmek yeri yaptı. Bu kalp ile
Onu bileyim. Onun sevdiklerine gönülde yer vereyim, sevmediklerine
yer vermemeyeyim ve böylelerinden uzak olayım. Dil ilmi sırrı ki,
bana dil verdi. Dili zikretmek, Onun adını söylemek yeri yaptı.
Bununla Onu hatırlayıp adını söylemeyi, Ondan bahsedilmeyen sözden
onu korumayı, böyle sözden uzak olmayı istedi. Beden sırrı şudur
ki: Bana beden vermiştir. Onun ile kendine hizmet olan her şeyi
yaparım. Hizmet olmayan şeyi ise bedenimden
uzaklaştırırım.”
Abdullah bin
Mübârek hazretleri, çocuk çobana “Ey
evlâdım! Önceki ve sonraki ilimler, senin bana bu öğrettiklerindir.
Bana nasihat ver!” deyince, şu nasihati
yaptı:
“Ey
efendi! Âlim olduğun yüzünden belli oluyor. Eğer ilmi Allah rızası
için öğrendiysen insanlardan istemeyi kes! Yok dünya için
öğrenmişsen, cennet arzu ve isteğini kalbinden çıkar!”