Soruyorum bir kitapları var mı? Hayır, biliyorum. İslam dininin tek ve değişmez kitabı Kuran. Kıblesi de Mekke. Ancak bizim İslamcıların kitabı da kıblesi de sürekli değişiyor.
Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov’un Rusya saflarında savaşması İslamcı camiayı sarstı. Hayrettin Karaman, “caiz değil” fetvası bile verdi. Gelgelelim hadise daha derin.
Çeçenler, Rusya’nın Müslüman halklarından biri. Aynı zamanda farklı İslamcı anlayışların çarpıştığı bir coğrafya. Bu anlayışlar rekabet ederken, çoğunlukla büyük güçlere yaslanıyor. Kimisi, Rusya’nın karşısında kim varsa, onunla ittifak kuruyor. Bunların yorumu bizdeki Nakşibendilere benziyor. Öte yandan Kadirov gibi, Çeçenistan’ın resmi dini anlayışını temsil eden Kadiriler ise büyük oranda Rusya’nın yanında saf tutuyor.
Kökü 1783’e kadar götürülebilecek Çeçen direniş hareketini, ilk yıllarında Nakşibendiliğin Halidi kolu sürükledi. Adını çok duyduğumuz Şeyh Şamil de bu tarikata tabiydi. Esir düşmesiyle zayıflayan Çeçen İslamcılığı içinde, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Kunta Hacı Kişiyev’in anlayışı yayıldı. Şiddeti reddeden, devlete karşı daha barışçıl bir dil kullanan, Kunta Hacı liderliğindeki yapı, Kadiri’ydi. Rus devleti uzlaşmacı Kadirilerle iyi geçinirken, Rus karşıtı İslamcılar Türkiye’deki Nakşibendilerle dirsek temasındaydı. İşte bizdeki İslamcıların alerjisi, aslında neredeyse iki asırlık bu ayrışmaya dayanıyor.