"Yavşak büyüdü bit oldu, enik büyüdü it oldu” gibi
atasözlerimizin sadece doğa canlılarını tanımlamak için
kullanılmadığını bilirdim.
Fakat argo sözlüğüne ait kavramların, küfür edebiyatındaki
karşılıklarından farklı olarak... Belli başlı toplumsal tipleri
açıklamaya yarayacağı, bilimsel amaçla da kullanılacağı aklıma
gelmezdi.
Hele akademik dilde, sosyolojik tahlillerde filan böyle kavramlar
görmeyi hiç ummazdım.
Sosyolog Levent Ünsaldı’nın bir makalesi geçti elime.
Daha başlıkta “Çakalın sosyolojisine davet” diyerek çarpıyor
okuru.
Argo lügatından yardım alarak ucuz ironiye kaçmıyor, şaka yapmıyor
hayır.
Gayet ciddi, bir sosyolojik kavram olarak inceleyip işliyor
‘çakal’ı.
ÇAKAL CARLOS’LA ALAKASI YOK
Geçen hafta Paris’te davası başlayan efsane terörist Çakal
Carlos’la bir münasebet arayabilirsiniz altında.
Ne ki Ünsaldı’nın toplumda gözlemlediği ‘çakal’ fenomeni,
çağrıştırmakla birlikte binbir surat Carlos’a da benzemiyor.
Ünsaldı hiç değinmiyor tezinde. Fakat doktorasını Paris’te yapmış
olması hasebiyle... Acaba Carlos’un ‘çakal’lığından ilham almış
olabilir mi diye düşündürmüyor da değil.
‘İÇİMİZDEN BİRİ’ OLARAK ‘ÇAKAL’
Peki kimdir; hakaret kastı gütmeden, salt bilimsel tarif amacıyla
kime denir ‘çakal’ diye.
Ne kadar yaygındır toplumumuzda, nerelerde yaşar, hangi suretlerde
çıkar karşımıza?
Rastladığımız yerde tanır mıyız? Nasıl teşhis edebiliriz bu
tipi?
Sözü uzmanına, Doç. Dr. Ünsaldı’ya bırakıyorum: