Kendi görüşüne göre tefsir yapanlar!..

Tefsiri, nakil sûretiyle yapmak lâzımdır. Tefsir yapabilmek için onbeş ilmi bilmek gerekir. Bilmezse tefsîr yapması câiz değildir.

Şemseddîn Muhammed Haskefî hazretleri Şafiî mezhebi âlimlerindendir. 819 (m. 1416)’da Batman’a bağlı Hasankeyf’de doğdu. (Hasankeyf’e eskiden kısaca Haskef denirdi) Kudüs, Kâhire ve Haleb şehirlerinde birçok âlimden ilim tahsil etti. 859 (m. 1455)’de Kudüs’te vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Tefsiri, nakil suretiyle yapmak lâzımdır. Tefsir yapabilmek için, şu onbeş ilmi bilmek lâzımdır: Lügat, nahiv, sarf, iştikak, me'ânî, beyan, bedî, kırâat, üsûl-i din, fıkıh, esbâb-ı nüzûl, nâsih ve mensûh, üsûl-i fıkıh, hadis, ilm-i kalb. Bu ilimleri bilmeyen kimsenin tefsîr yapması câiz değildir. İslâm ahkâmına uyan, râsih ilimli âlimlere Allahü teâlânın vâsıtasız olarak ihsân ettiği ilme (Mevhibe) veya (Kalb ilmi) denir. Hadis-i şerifte, (İlmi ile amel edene, Allahü teâlâ bilmediklerini bildirir) buyuruldu. Yukarıdaki on beş ilme mâlik olmayan kimsenin, tefsir yapması câiz değildir. Yaparsa, kendi görüşü ile yapmış olur. Hadis-i şerifte, (Kırk gün ihlâs ile İslâmiyete uyan kimsenin kalbini, Allahü teâlâ hikmet ile doldurur. Bunları söyler) buyuruldu. Müteşâbih âyetlere mana veren, kendi görüşü ile tefsir yapmış olur. Bid'at sahiplerinin tefsîri böyledir.