“Osmanlı Müslümanı” ve “Modern Müslüman” -1-

İzninizle “Osmanlı Müslümanı” ile “Modern Müslüman”ı kısaca ve kabaca karşılaştırmak istiyorum. Bakalım “eski insan”ımızla yenisi arasında ne fark var?

Öncelikle belirteyim ki, Osmanlı insanının hayata bakışı şimdiki gibi “çıkar eksenli” değil, tümüyle “tevekkül”, “tefekkür” ve “sabır” eksenlidir.

Bu bakış açısı beş maddede incelenebilir:

1. Errizku Alellah! 

Rızkın mutlak mânâda Allah tarafından “ihsan” edildiğine, kulların sadece bu “ihsan”ın aracı olduğuna inanılırdı. Bu yüzden yürekler “fail-i hakiki” olan Allah’a yönelirdi. Kula kul olmak, makam-mevki sahipleri, güçlüler ve zenginler karşısında kendini âciz ve miskin hissetmek gibi sakat alışkanlıklar yoktu: Bu yüzden Osmanlı insanının başı dik, alnı açıktı.