Eczaneden önce balıkçıya uğra
İş dünyası Karadeniz bölgesindeki su koşulları ve iklim şartlarının somon yetiştiriciliği için ideal olduğunu görünce bu işe ciddi yatırım yapmışlar. Şimdi meyvelerini topluyorlar. Başarının arkasında ne var? Türk su ürünleri sektörü ile üniversitelerin iş birliği ve ortak çalışması. Sektör temsilcilerinin söylediğine göre Karadeniz’deki iklim özelliklerinin çok uygun olması somon yetiştiriciliği için kullanılan teknolojilerin gelişmesi ve modern tesislerin kurulması bu alanda bizi öne çıkarmış.
İş dünyası Karadeniz bölgesindeki su koşulları ve iklim şartlarının somon yetiştiriciliği için ideal olduğunu görünce bu işe ciddi yatırım yapmışlar.
Şimdi meyvelerini topluyorlar.
Başarının arkasında ne var?
Türk su ürünleri sektörü ile üniversitelerin iş birliği ve ortak çalışması.
Sektör temsilcilerinin söylediğine göre Karadeniz’deki iklim özelliklerinin çok uygun olması somon yetiştiriciliği için kullanılan teknolojilerin gelişmesi ve modern tesislerin kurulması bu alanda bizi öne çıkarmış.
Dünya genelinde sağlıklı beslenmenin her geçen gün değer kazandığını, Türk somonunun, omega-3 yağ asitleri açısından zenginliği, protein kaynağı olması gibi faktörlerin Türk somonuna ilgiyi artırdığını söylüyorlar.
**
Somon, bugün sağlıklı beslenmenin öneminin artığı ne idiği belirsiz virüslerle yayılan salgın hastalıklara karşı mükemmel bir omega-3 yağ asidi kaynağı.
Omega-3 yağ asitleri, her tür balıkta bulunur ancak kaslarında çok fazla yağ depolayan somon gibi balıklarda özellikle yüksek.
Omega-3 yağ asitleri yetişkinlerde kardiyovasküler hastalık riskini azaltıyor, sinir sistemi düzenlemesi yapıyor ve bebeklerde sağlıklı görme ve beyin gelişimini destekliyor.
Bunlar somonun faydalarından sadece bazıları.
**
Türkiye’de somon üretimi 10 yıl önce 5 bin tondu, bugün 100 bin ton.
Türk somonu son 5 yılda ihracatını 17 kat artırmış.
Yakın gelecekte levrek ve çipurayı geçerek ihracatta liderliğe aday.
Türk somonunu en çok kimlerin satın aldığını öğrenince şaşıracaksınız.
Ruslar.
Ruslardan sonra Almanya ve Vietnam geliyor.
**
Türkiye’de Türk somonu ihraç eden firma sayısı 60’ı aşmış.
2023 verilerine göre Türkiye’nin yıllık su ürünleri üretimi 1 milyon tonun üzerinde.
556 bin ton su ürünü yetiştiricilikle elde edilirken, bu yöntem toplam üretimin yüzde 55’ini oluşturuyor.
Ege Bölgesi, Türkiye’nin su ürünleri ihracatının yüzde 64’ünü tek başına gerçekleştiriyor.
**
Su ürünleri ihracatında levrek 570 milyon dolarla lider.
Levrek ihracatında ilk üç ülke 126 milyon dolarla İngiltere, 85 milyon dolarla İtalya ve 84 milyon dolarla Hollanda.
En çok ihraç ettiğimiz ikinci balık türü ihracatını yüzde 22 artırarak 417 milyon dolardan 508 milyon dolara artıran çipura.
Çipura ihracatında İtalya 100 milyon dolarla ilk sırada yer alırken, İtalya’yı 75 milyon dolarda Yunanistan ve 72 milyon dolarla Hollanda izliyor.
Orkinos ihracatı 2024 yılında yüzde 153’lük rekor artışla 51 milyon dolardan 129 milyon dolara çıkmış.
Orkinos ihracatımızın 99 milyon dolarlık büyük dilimi Japonya’ya yapılırken, Güney Kore 29 milyon dolarlık orkinos talep etmiş.
Alabalık ihracatı 117 milyon dolar olurken, kaya levreği ihracatından 25,5 milyon dolar döviz geliri elde edilmiş.
Diğer su ürünleri ihracatımız yüzde 16’lık artışla 181 milyon dolardan 210 milyon dolara yükselmiş.
Almanya, 52 milyon dolarlık alabalık talebiyle birinci ülke olurken, Almanya’yı 18 milyon dolarla Rusya ve 9,5 milyon dolarla Hollanda takip ediyor.
İş dünyasını üniversitelerle ortak çalışmasının meyvesi yurtdışında da kendini göstermiş.
Türk su ürünleri sektörü 2024 yılında ihracatta 2 milyar dolar barajını ilk kez aşmış.
**
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020 verilerine göre, Türkiye’deki balık tüketimi kişi başına yıllık ortalama 6 kilo.
Yani dünya ortalamasının altında.
Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke için bu çok düşük bir rakam.
Omega-3 vitamini almak için de bir ton para ödeyip eczaneye gitmeye gerek yok.
İlla Somon alman gerekmez.
Haftada bir en yakın balıkçıya uğra mevsimin en ucuz balığı hangisiyse onu al.
Balık fiyatları cinsini göre değişmekle beraber ekonomik şartlara göre biraz pahalı ama şunu göz ardı etmemek lazım, en pahalı balık bile ilaçtan ucuzdur.
**
Uzmanlar günde 15-20 dakika güneşte kalmanın D vitamini ihtiyacı için yeterli olduğunu söylüyor.
Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği 11.00 ile 15.00 saatleri arası D vitaminin dönüşümü için en etkili saatler olarak biliniyor.
Avrupa gibi güneş görmeyen bir ülke değiliz.
Ülkemiz coğrafyası itibarıyla en fazla güneş alan ülkelerden biri.
Yani D vitamini için eczaneye gitmene de gerek yok.
Pencere ya da balkona bu saatlerde çıkman yeterli.
Sen eczaneye gitmeden güneşe bir çık, sonra bir balıkçıya uğra.
