Akıllılık, daha üstün olan bir akla uymaktır

Adni Recep Dede, Mevlevî şair ve ariflerindendir. Yunanistan’da Serez’de doğdu. Neşati ve Ağazade gibi Mevlevî büyüklerinden feyz aldı. Belgrad’a gönderilerek orada Mevlevîhane açıp halkı irşad etti. 1100 (m. 1688)’de orada vefat etti. “Nihal-i Tecellâ” isimli eserinde, Mesnevi-i şeriften seçilmiş birçok beyitleri şerh etmiştir. Bu eserinde şöyle nakleder:

Deve yük taşımakta güçlüdür ama kendi başına iş göremez. Her devenin başında bir sahibi vardır. Devenin de gözü var ama o kendi gözünü bırakır sahibinin gözünü göz edinir. Deve kendi aklını ve isteğini sahibinin aklına ve isteğine kurban etmiştir. Kendi istediği yere değil çekildiği tarafa gider. Sen de tence deve gibisin, aklınsa deveci. Akıl tenini her tarafa çeker, durur. Sen tenine değil aklına uy. Nebi ve kamil velilerse aklın aklıdırlar; bütün diğer akılları bir deve katarı gibi çekip götürürler. Akıllılık daha üstün akla uymaktır, kendi aklına...