Halk Bankası 80 yaşında

Halk Bankası’nın 80’inci yılı kutlanıyor. Halk Bankası önemli bir bankadır. Halk Bankası diğer bankalardan farklı bir bankadır. Özelliği olan bir bankadır.

Ben Mülkiye’de öğrenci iken Halk Bankası’nda çalışmaya başladım. Küçük sanayi kredileri müdürlüğüne kadar yükseldikten sonra DPT’ye geçtim. İmkan oldukça (tekrarlasam da) Halk Bankası’nın farkını, özelliklerini anlatmaya çalışırım.

“Sattığını sermayesinden ziyade emeğiyle istihsal eden veya bizzat istihsal ettiğini satan küçük ve orta çaplı üreticinin kredi ihtiyacını” diğer bankalardan temin edemediğini gören Herman Schulze Delitzsch (1808-1883) isimli bir Alman kooperatifçi, 1850 yılında Almanya’da ilk “Halk Kredisi Sandığı”nı kurdu. “Halk Sandıkları” Avrupa ülkelerinde hızla yayıldı. Zamanla bankaya dönüştü.

Tuna Valiliği sırasında Avrupa’da olanı biteni gören Mithat Paşa, 1863 yılında “Memleket Sandığı”nı kurdu. 1888 yılında “Menafi Sandıkları” kurulmaya başlandı.

Uzun bir aradan sonra, 1933 yılında Mustafa Kemal, ülkedeki küçük üreticinin ve esnafın kredi sorunlarını çözmek arayışında Avrupa’daki “Halk Sandıkları” modeline dayalı Halk Sandıkları ve Halk Bankası Kanunu'nu çıkarttı.

Avrupa’daki modeline göre Türkiye’de de mahalli müteşebbislerin, mahalli sermayeyle halk sandıklarını kurmaları, halk bankasının ise bir halk sandıkları merkez bankası gibi bu sandıkları desteklemesi öngörülüyordu.