İştiha tama mıdır, şükür müdür?

Mehmet Bey: “Açlık ve iştah tama mıdır, şükürden midir? Şükürden sayılırsa şartları var mıdır?”
ŞÜKÜR VE TAMA’NIN TANIMI

Tama, bir nimete karşı duyulan abartılı açlıktır. Doyduğu halde doymamaktır. Gözü açlıktır. Herhangi bir dünya malına gösterilen şiddetli hırstır. Buna mecazi açlık da denebilir.

Şükür, tama’ın tam zıttıdır. Aç olsa bile doygunluk göstermektir. Gözü tok olmaktır. Açlığı veya yoksulluğu dolayısıyla Allah’a küsmemektir. Rab olarak Allah’tan razı olmaktır.

Gerçek açlık fiilî bir haldir. Tama’dan veya hırstan sayılmaz. Fakat tama’ ve hırs, karnın fiilî olarak doyduğu halde gözünün doymamasıdır. Bu bir faciadır, bir güzel ahlâk değil, bir kötü huydur; bir fazilet değil, bir rezilettir.

Fiilî açlık sabredilirse ve Allah’ın mülkü olan nimetlere karşı duyulduğu bilinirse şükür olur. Bu şartlarla iştah da şükürden sayılır.

ŞÜKRÜN ÇEŞİTLERİ VARDIR