Yeni ABD, yeni Trkiye ilişkisi

Olaylar çok hızlı gelişiyor. Bu gelişmelerin tümünü sağlıklı şekilde anlamlandırmak da bu nedenle güç. Türkiye siyasi anlamda kabuk değiştiriyor ve yaklaşık iki yüz yıllık bir tarihten ve yönelimden vazgeçiyor. İslami kesimin kendisine özgü tarih okumalarının en iyimser şekliyle naif, en kötümser sekliyle afaki değerlendirmeleriyle, mütehayyel bir cihan devleti fikri bu yeni yön tercihinde rol oynuyor.

Bu yeni yönelimde AB ile ilişkilerin nasıl ilerleyeceği hatta ilerleyip ilerlemeyeceği aslında tartışma gündeminin baş sıralarında yer alması gereken bir mevzu. AB ile ilişkiler ABD ile olanlardan farklıdır. ABD açısından, dünya lideri olmanın da etkisiyle, işbirliği yaptığı ülkelerin iç işlerindeki “aksaklıklar” göz ardı edilebilir ve nitekim tarih içinde de edilmiştir. Bu bağlamda Trump’ın Dişişleri Bakanı Rex Tillerson’ın iki gün önce bakanlığının personeline yaptığı konuşma, yönetimin yaklaşı- mını tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyordu.

Tillerson daha önceki Amerikan yönetimlerinin hiç değilse umursarmış gibi göründükleri bazen de gerçekten önemsedikleri değerlerin siyasetin oluşturulmasında belirleyici olmayacağını ilan etti. Bu durumda Amerikan siyaseti Amerikan çıkanlarının doğrultusunda oluşturulacaktı. Eğer bu siyasetin oluşturulmasında yardımı istenen ülkelerin iç düzenleri, insan hakları veya temel hak ve özgürlüklerle ilgili tutumları ABD’nin savunduğu ilkelerle bağ- daşmıyorsa yapılacak bir şey de yoktu. Her ülke kendi bildiği şekilde yönetilecek, ABD bu durum karşısında pek söz söyleme gereği de duymayacaktı.