Katalonya'yı anlama rehberi

İSPANYA İç Savaşı kanlı 20. yüzyılın sembol mücadelelerinden biriydi. 3 yılda 500 bin can alan savaşta milliyetçilerin kazanması, büyük ölçüde Nazi Almanya’sı ile Faşist İtalya’nın desteğiyle mümkün olmuştu. Fransa ve İngiltere, meşru hükümete karşı sürdürülen başkaldırıyı engellemek ya da Cumhuriyetçilere yardım etmek için kıllarını kıpırdatmamışladı. Stalin’in yardımının niteliği, 1937’den sonra desteğin azalması, Anarşistlere karşı Komünistlerin tavrı uzun zaman tartışılmıştı.

İspanya İç Savaşı, faşizan güçlere karşı ilk önemli uluslararası desteğin de cephesiydi. Dünyanın pek çok ülkesinden gönüllüler İspanya’ya gelerek Cumhuriyetçi saflarda çarpışmışlar, müthiş bir dayanışma göstermişlerdi.Türkiye solu o zamanlar da içe dönük ve milliyetçi olduğundan olsa gerek konuyla ilgili bir doktora öğrencisinin bana söylediğine göre, uluslararası gönüllüler arasında yalnızca bir Türk vardı.

İspanyol İç Savaşı’nda kaybeden tarafın ve Cumhuriyetçilerin kalesi Katalonya’nın efsanesini ise gazeteci olarak savaşı izlemeye giden ama İspanya hakkında hemen hiç bilgisi olmayan George Orwell yazmıştı. Tarafgir bir açıdan yazılan ve epeyce de eksiği bulunan “Katalonya’ya Selam” (Homage to Catalonia) yıllar yılı dünya kamuoyunun konu hakkındaki en popüler başvuru kitabı olmuştu.

İberyalılar 1936-39 arasında süren savaşları hakkında 20. yüzyılın sonlarına kadar genelde sessiz kalmışlar, savaşla ilgili ilk ticari film olan“Toprak ve Özgürlük”ü (Land and Freedom) yapmak, solcu İngiliz yönetmen Ken Loach’a kalmıştı. Katalanlar, Falanjist diktatör General Francisco Franco döneminde ağır eziyet çekmişler, güzelim başkentleri Barcelona 1992 Olimpiyatları’na kadar belini doğrultamamış, ancak o günden sonra Avrupa’nın ve dünyanın gözde şehirlerinden birisi haline gelmişti.

‘BARÇA SİLAHSIZ ORDU’

Barcelona’nın adını taşıyan 1899 yılında kurulan ve muhtemelen dünyanın en popüler futbol kulübü sayılan Barça, Katalonya’nın İspanya’dan farklı bir kimliği olduğunu savunmuş ve Katalanizm’in simgesi sayılmıştı. Yazar Manuel Vazquez Montalban’a göre, “Barça, Katalonya’nın silahsız