Bütün bilgilerin zaten ellerinde, geçmiş olsun!

“WhatsApp’tan çıkıyor musun?” Gündemin bir numaralı sorusu. “Çıkmıyorum, bu kargaşayla da ilgilenmiyorum” diyorum soranlara. “Hafife alma” diyorlar bu kez. Ben de onlara “Zaten bütün bilgilerime hakimler. ‘The Social Dilemma’ belgeselini izlemediniz mi?” diye soruyorum. İzlemeyenlere şiddetle öneririm, hele şimdi tam zamanı! Bu Netflix belgeseli; Facebook, Twitter, Google, Pinterest gibi sayısız teknoloji şirketinde eskiden çalışan beyin takımındaki isimlerin anlattıkları üzerine hazırlanmış.

Anlatılanlara göre; olay sadece kişisel bilgilerimizin kayıt altına alınması değil. Yaptığımız her şeyin nasıl yakından izlendiğini, hangi görsellere takıldığımızı, hangisi üzerinde ne kadar vakit ayırdığımızı bile biliyorlar. Bu verilerle kişiliğimiz, tüm özel hayatımız biliniyor; bu sayede de bizi yönetebiliyorlar. Yani mesele basit bir ‘bizi gözetliyorlar’ durumu değil.

Bu verilerle ne yaptıkları, ne kadar ileri gidebildikleri!! O da belgeselde gayet güzel anlatılmış, o yüzden izleyin diyorum. Özetle WhatsApp’ın şimdi bize sunduğu bu ‘onay’ sözleşmesi; zaten ellerinde var olan verileri başkasına aktarmak için değil, bir profilleme yaparak reklamverene sunabilecek olması. Yani buna yasal bir zemin hazırlama.

Üstelik Instagram, Facebook, gibi telefonunda kullandığın bütün uygulamalara bütün bilgilerini veriyorsun zaten, geçmiş olsun. Buradaki asıl mesele şu: Avrupa’daki gizlilik ve kullanım politikalarına ne kadar saygılı oldukları, bize niye bunu yaptıkları. Bunun üzerine politika üretilmeli ve düşünmeli galiba.

Çöpü ayrıştırma, çöp torbası kullanma ve çöpü doğru yere atma konularında zaten hassas bir ülke değildik; pandemide ne hale geldik acaba? Bunun için bir araştırma yapılmış. Çöpün azaltılması ve doğru yere atılması konusunda çalışan ‘Çöpüne Sahip Çık Vakfı’ ile entegre atık yönetimi konusunda hizmet veren Akademi Çevre isimli şirketin, çok önemli uzmanlarla yaptığı ortak bir çalışma bu. Tüm Türkiye’den, farklı yaş aralıklarındaki 1.067 kişi katıldı çalışmaya. Sonuçlar ilginç:

Bakın mesela bu da ilginç… “Sizce yaşadığınız çevrede bir çöp sorunu var mı?” diye sorulmuş. ‘Var’ diyenlerin oranı 2019 yılında yüzde 47 iken, şu anda 35’e gerilemiş. Bu da pandemi dolayısıyla dışarıya daha az çıkılmasının, dışarıda bir çöp sorunu var ise de bununla yüzleşme miktarının azalmış olabileceğini gösteriyor. Yani çevremizden bihaber yaşıyoruz belli ki!