Aracısızlaşma

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin en büyük marifeti, "herkesin, her yerden, her şeyle, her şeye erişimi" mümkün hale getirmesidir. Hal böyle olunca iş yapma kültürünü değiştirici özelliği, pek çok sürecin yeniden tanımlanmasını sağladı.
Busworld Kortrijk otobüs fuarı için Brüksel yolunda İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali'ye rastladım. Bali, bilişimin bütün sektörleri etkileyecek kuvvette bir trend olduğunu savunuyor ve dijitalleşmeyi "aracısızlaşma" olarak görüyor. Doğrudur.
Eğer siz kaynaktan son kullanıcıya dek bütün zincirin bilgisine sahip iseniz, aradaki katmanlardan kurtulma şansınız var.
Misal dünya devi Walmart, gün içinde milyonlarca çeşit mal dağıtıyor. Müşteri, raftaki domatese elini uzattığında, tarladaki dalından toplarcasına süreci bilebiliyor. Hal böyle olunca dijitalleşme ile gelen aracısızlaşmanın farkına varıyor, komisyon, aracı kârı gibi kavramları sorgulayabiliyor, daha ucuz ürün bilgisine anında erişebiliyor.
Enflasyonun şeytan üçgeni halini alan, "domates- biber- patlıcan" tarladan mutfağa yola çıkarken yığınca aracı yüzünden 5-10 kat fiyatlanıyor. Misal tarladaki kariyerine 50 kuruştan başlayan domatesin mutfağa varışında 5 liraya tırmanması gerçeğimiz...
Acaba diyorum, milyarlarca dolarlık sektör haline getirdiğimiz bilişim, bu alanda işe yaramaz mı? Aracısızlaşma imkânına sahip isek neden hâlâ aracılara 10 kat ödeme yapıyoruz? Canım domates çektiğinde bir koşu Antalya'daki seradan alacak değilim. Elbette bunun için "makul sayıda aracıya" ihtiyaç duyarım. En azından biri onu üreticiden toplayıp, semtime nakledecek ve bana satacak.
Fakat dünyanın aracısızlaşma çağına girdiği dünyada bu teknolojiler eğer bize bunu sağlamıyorsa, ne işe yarıyorlar?
Aracısızlaşma imkânını biran önce gıda sektöründe devreye almalıyız.
Yoksa enflasyon canavarı yola çıktı, dörtnala üzerimize geliyor.