Türkiye ve AİHM 1: Rusya olmasa AİHM’de ne yapardık

Mahkemenin Türkiye hakkında verdiği kararları ve Türk makamlarının bu kararları uygulama sicilini gözden geçirerek ülkemizin evrensel hak ve özgürlükler skalasındaki yerini bulabiliriz. Yöntem olarak önce mahkemenin verdiği ihlal kararlarından yola çıkalım. Bunun için AİHM’nin web sitesinden kolaylıkla girilebilen ülke bazındaki ihlal istatistikleri, bize Türkiye’nin Avrupa içindeki yerini göstermek bakımından çarpıcı bir fotoğraf sunuyor.

*

Bu fotoğraf, Türkiye’nin Rusya’dan sonra mahkemeden en çok ihlal alan, bir başka ifadeyle en çok mahkûmiyet kararına muhatap olan ülke olduğunu söylüyor.

AİHM, 2016 yılında Rusya hakkında toplam 228 karar vermiş ve bunlardan 222’sinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin en az bir maddesinden ihlal çıkmış.

Mahkeme, geçen yıl Türkiye hakkında ise toplam 88 karar vermiş ve bunların 77’sinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin en az bir maddesinin ihlal edildiğine hükmetmiş. AİHM’nin işleyişinde bir kararda birden çok ihlal tespiti yapılabiliyor. Söz konusu 88 karardan 6’sında ihlal görülmemiş; 5 karar ise “diğer kararlar” kategorisine giriyor.

Listeye baktığımızda Türkiye’nin hemen ardından 71’i ihlal olmak üzere 86 kararla Romanya geliyor. Ukrayna 70’i ihlal olmak üzere 73 kararla dördüncü sırada yer alıyor. Rusya, Türkiye, Romanya ve Ukrayna dörtlüsü, ihlal yoğunluğuyla AİHM’de en kötü sicile sahip kümeyi oluşturuyor. Diğer ülkelerle aralarında önemli bir boşluk var. Ardından Yunanistan (41 ihlal), Macaristan (40 ihlal) ve Bulgaristan (33 ihlal) gibi ülkelerin bulunduğu ikinci bir alt küme var.