Putin’in Ankara ile Esad karşısındaki zor seçimi

GEÇEN hafta Suriye’de cihatçı grupların denetimindeki İdlib’de, Hatay sınırının 30 kilometre kadar doğusundaki bir noktada, Türkiye’yi çok yakından ilgilendiren bir gelişme cereyan etti.

Birbirine bitişik Fua ve Keferya kasabalarındaki rejim yanlısı silahlı gruplar ve sivil halk, varılan bir mutabakat çerçevesinde bu yerleşimlerden tahliye edildi.

Keferya ve Fua, İdlib’de Esad rejimine bağlı grupların kaldığı son iki yerdi ve burada yaşayan insanlar uzun bir zamandır rejim karşıtı cihatçı grupların kuşatması altındaydı. Yapılan pazarlıklar sonucunda bu kasabalarda yaşayan yaklaşık 7 bin kişi otobüs konvoylarıyla Halep’e götürülürken, karşılığında Esad rejimi de hapishanelerde tuttuğu 1.500 kadar cihatçı militanı serbest bıraktı.

Bu son gelişmenin anlamı, İdlib bölgesinin artık Nusayri ve Şii unsurlardan tümüyle arındırılıp homojenleşmiş bir cihatçı coğrafyası haline gelmesidir. İdlib’de El Nusra uzantısı Heyet Tahrir’üş Şam kontrolündeki yerel yönetimin hafta sonunda bu iki yerleşimdeki ilk icraatı, İslami kuralların uygulanacağını duyurmak olmuştur.

*

Sahada şekillenen bu tablo, rejimin İdlib’te topyekûn bir harekâta girişebilmesi için artık hiçbir engelin kalmadığı yolundaki tartışmaları da körüklüyor. Ayrıca, Esad’ın güneyde Dera ve Kunetra’yı da muhaliflerden ‘arındırdıktan’ sonra İdlib’de büyük saldırıyı eylül ayında başlatacağı yolundaki haberler de son günlerde zihinleri karıştırıyor.

Dikkat çeken bir başka açıklama, geçen hafta Rusya’nın Şam Büyükelçisi Alexander Kinshchak’tan gelmiştir. TASS’ın haberine göre, Rus büyükelçi, “İdlib’deki durum çok zor. En yüksek militan ve terörist yoğunluğu İdlib’de. Buradaki sorunların dikkatlice ve hassas bir şekilde ele alınması gerekiyor. İdlib’deki durum, güneyde gerilimi düşürme bölgesindekine benzer çerçevede bir çözüme kavuşturulabilir... Bu kolay olmayacak, zaman alacak” şeklinde konuşuyor.