24 Haziran analizi (7): Kim kime ne kadar oy kaybetti?

24 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi siyasi partiler arasında önemli oy hareketlerine sahne oldu.

Partilerin diğerlerine ne oranda oy kaybettiği, bu oy geçişlerinin cumhurbaşkanı sandığında nasıl şekillendiği, kamuoyunda yanıtı en çok merak edilen sorular arasında geliyor.

Bu soruların yanıtlarına önce, örnek olarak ele alacağımız bir ilde partiler arasındaki oy geçişleri üzerinden bakmak fikir verici olabilir. Bu amaçla Samsun ilini büyüteç altına yatıralım.




Bu ilde sandıkta 1 Kasım 2015 seçimine kıyasla oy oranı gerileyen iki parti var: AK Parti ve CHP... Buna karşılık, hem MHP, hem HDP, hem de SP’nin bu ilde oy oranlarını arttırdığını, ayrıca seçime ilk kez katılan İYİ Parti’nin de yüzde 10.9 gibi önemli bir sonuçla sandıktan kârlı çıktığını görüyoruz.

Yazıda yer alan tablo, fikir verici olmakla birlikte, oy hareketlerinin yönlerini bütün boyutlarıyla okuyabilmemiz, bir başka deyişle suyun dibindeki akıntıların istikametlerini görebilmemiz açısından yeterli değil. Çünkü çok yönlü hareketler söz konusu. Bu örneğe bakıp İYİ Parti’nin bütün oyunun AK Parti’nin kaybından geldiğine hükmetmek yanıltıcı olacaktır. Muhtemeldir ki, MHP’den de bu partiye bir oy kayması olmuş, ancak MHP bu kaybı AK Parti’den aldığı oylarla fazlasıyla telafi edebilmiştir.

CHP ise 3.1 puan gerilerken, bu kaybın önemli ölçüde sırasıyla İYİ Parti ve HDP’ye gittiğini düşünmek mümkün.

İl bazında cumhurbaşkanı seçiminde, ‘cumhur ittifakı’ toplamı yüzde 68.2’ye ulaşmakla birlikte, ittifakın adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın aldığı oy yüzde 66.6’da kalıyor. Bundan milletvekili seçiminde bu ittifaka oy veren seçm...