'Gerçeklik diye bir şey yoktur'

Ciltlerle kitap okursunuz zihninde küçük bir kıpırdanma olmayabilir; iki cümlelik bir söz, bütün değer, beklenti ve davranışlarınızı köklü biçimde değiştirebilir. Hawking' in söylediğine kulak verelim: "Gerçeklik diye bir şey yoktur; zihni modele göre gerçeklik vardır. Zihni modelinizin varsayımlarını değiştirirsiniz; gerçekliğinizde değişir."

Hawking'in anlatımında anahtar sözcük "varsayım".

Farkında olsak da, olmasak da anlatma, açıklama ve tanımlama yaparken ve karar verirken sürekli varsayımlar üretir; zihni modeller kurar, o modellere göre düşünceler geliştirir, beklentiler yaratır ve davranışlarımızı ayarlarız.

Bulunduğumuz ortamdan kendimizi soyutlayarak yaşama şansımız yok.Bir insan olarak toprağa, toprakta yetişenlere, suya, havaya, başkalarıyla birlikte olmaya ihtiyacımız var. Bizim yaşamımızı doğrudan ve dolaylı etkileyen her şey bizim ekosistemimizi oluşturur.

Ekosistemimizle ilgili de iki türlü varsayım üretiriz: Biri, alışkanlıklara ve ezberlere dayalı olanlar. Öteki, bilinçle seçilen, sürekli sorgulanan, yaşamımızı zenginleştirdiğini ve kolaylaştırdığını kabul ettiklerimiz.

Çevreyle ilgili varsayımlar yanında, kendimize biçtiğimiz değerler, ideallerimiz, yaratmak istediğimiz sonuçlarla ilgi zihinlerimizde meşrulaştıracağımız varsayımlar da vardır. Yerine getirilmesi için bizi yönlendiren amaç, hedef ve politika ürettiren tanımlanmış görevlerimizle ilgili varsayımlardır onlar.İnsani enerjimizi yönlendirdikleri için de çok önemlidirler.