Ödünç vermek, çok sevaptır

Ödünç vermek, icâb ve kabul ile yani aldım, verdim gibi sözleşme ile sahih olur.

Sual: Kitaplarda karz-ı hasen çok sevaptır diye bir tabir geçiyor, karz-ı hasen ne demektir?

Cevap: Ödünç vermek, yani karz-ı hasen çok sevaptır. Çarşıda misli, yani benzeri bulunan her şeyi, belirsiz bir zaman sonra, misli geri verilmek üzere vermeye, karz-ı hasen denir. Ödünç vermek, icâb ve kabul ile yani aldım, verdim gibi sözleşme ile sahih olur. Bir altın ödünç alan, bir altını öder. Değeri değişti diyerek önceki veya sonraki değerde gümüş veya kâğıt lira veremez. Bunlar yerine altın da veremez. Alacaklı kabul ederse caiz olur. Bir kimse gücü var iken borcunu ödemezse, alacaklı veya başkası, bundan zor ile alabilir.

Sual: Ödünç para veya mal veren Hanefi mezhebindeki bir kimse, bunu geri almak için belli bir gün veya zaman tayin edemez mi?

Cevap: Bu konuda Hamza Efendi Risâlesi şerhinde buyuruluyor ki:
“Ödünç verirken, zaman tayin etmemelidir. Çünkü, zaman tayin ederse, malı, misli ile veresiye satmış olur. Bu ise faiz olur. Yapılan senede ödeme tarihi koymamakla, ödünç veren kimse, verdiğini geri almak hakkına her zaman malik olmakta, belli bir zamanı beklemek zorunda kalmamaktadır. Zaman tayin etmeksizin ödünç vermeli ve arzu ettiği zaman isteyip geri almalıdır. Cahillerin, ödünç verilen şeyin ödenmesi istenirse, sevabı kalmaz demeleri, doğru değildir. Kalb kırmayarak, başa kakmayarak, hakkını istemek caizdir. Kalb kırmak, ayrı bir günahtır.”

Sual: Ödünç veren Hanefi mezhebindeki bir kimse, geri istemede, başka mezhebi taklid edebilir mi?