Bavul ticaretinin ilk merkezi Osmanbey şimdi sahibinden kiralık dolu

Bavul ticaretinin 1975’lerde ilk adımlarının atıldığı Osmanbey semtinde son bir yılda boşalan ve sahibinden kiralık tabelası asılan bir semt olarak eski hareketli kalabalık günlerini aratır durumda. Osmanbey’de hala direnen ve kalmaya devam eden tekstilciler Özlem Ermiş Beyhan’ın haberinde durumu değerlendirirken, “Rusya bitti. Afrikalıları Çin’e kaptırdık. Ortadoğulu ise gezmeye geliyor ticarete değil. Bekliyoruz, ama neyi beklediğimizi bilemiyoruz” diyorlar.

1975’lerde Osmanbey’e mağaza açan, sonra oradan ayrılan Avrupalı yabancı firmalara konfeksiyon ihracatı yapan bir tekstilciye bölgenin gelişimini sordum. Şu bilgiyi verdi: “Ben Osmanbey’e geldiğimde üç firma vardı, ben dördüncü oldum. Moda merkezi olma amacındaydık. Model yaparak İtalyan isimli mağazalarla Sovyetler'in dağılması sonrası hızla gelişen bavul ticaretiyle bölge hareketlendi, yetmez oldu. Laleli ve Merter’de yeni iki merkez doğdu. Bu pazarlarda bavul ticareti yapanlar Ruslar, Ortadoğulular ve Kuzey Afrikalılardı. Son dönemde ilk terk edilen bölge Osmanbey oldu” diyor.

Araştırmalarda Bavul ticaretinin gelişmesinin ilk dönem nedenlerini, zaman içersinde ulaştığı büyüklüğü anlatılırken şu konulara değiniliyor :

Sovyetler'in dağılmasının ardından Rusya, vatandaşlarının ülkelerinde kıt olan bazı tüketim mallarını yurtdışından ucuz alıp yolcu beraberinde ülkeye gümrüksüz getirilip satılmalarına izin verdi. 1993 yılında başlayan ve 1998 krizine kadar devam eden bu uygulamada asgari bin dolar değerli 35 kiloyu geçmeyen eşya bu sisteme dahildi. İlk dönemler, Ruslar Karaköy’e ülkelerinden getirdikleri malları satıp elde ettikleri gelirlerle ağırlıklı olarak satın aldıkları konfeksiyon ürünlerini ülkelerine götürüp, orada satışa sunuyorlardı. Hızla artan bu bavul ticareti, 1996 yılında 6.6 milyar dolar seviyesine ulaştı. 1998 kriz döneminde ise 2.2 milyar dolar seviyesine düştü.

2000 sonrasında Ortadoğulu ve Kuzey Afrikalılar da bavul ticareti pazarına girince, 2003 yılında bavul ticareti 4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Son yıllara kadar artarak devam etti. Osmanbey esnafı, Rusya ile yaşanan kriz ve Ortadoğu’daki jeopolitik gelişmelerin bavul ticaretine büyük darbe vurduğunu söylüyor.1996-2006 yılları arasında 10 yıllık dönemde bavul ticareti 45 milyar dolar seviyesine ulaştı.

Bavul ticaretinin hareketli olduğu dönemde alışverişe gelen yabancılarla yapılan anketlerde fiyatların yüzde 30, kalitenin yüzde 27, ürün dizaynının yüzde  12 arkadaş tavsiyesinin yüzde 10, mağaza sahiplerinin dostça davranışının yüzde 8, alışkanlıkların yüzde 8 ve aynı kişiyle ticaret yapma isteğinin yüzde 4 etkisi olduğunu ortaya koyuyor.