Papa’nın ‘gel bize bir gösteri yap’ dediği Metin Sitti’ye Koç Madalyası

Metin Sitti adını İngilizce bir dergide bir haberin içinde keşfetmiştik. Bir çeşitli kertenkele olan geko’ların bir çırpıda ayaklarıyla düz duvarda, camda, tavanda nasıl yürüdükleri üzerine çalışmalardan yola çıkarak, geko ayağındaki tüyleri taklit eden bir polimer üretmişti.
O yazıyı buldum, yıl 2002, Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji dergisinde yayımlamışız. Dergi New Scientist. Her şeyde olduğu gibi önce işin temel bilimini yapacaksın ve nasıl oluyor sorusuna yanıt vereceksin, sonra da benzerini taklit edeceksin.
İktidarın kulaklarına gitsin diye yazıyorum bunu. Çünkü iktidardakiler, bakanlık vb. bilim dünyasına “bize para getirecek teknoloji üretin” diye yaklaşıyor. Onlar için bilim demek teknoloji üretimi demek.
Teknoloji temel bilim çalışmalarıyla gündeme gelir. Nasıl oluyor-nasıl işliyor, sorusuna yanıt bulmadan’a yanıt bulmadan, hiçbir şey üretemezsiniz. Bilinen bilgilerden teknoloji üretebilmek için bile bilimin davranış yasalarını bilmek zorundasınız.
Geko kertenkelenin ayaklarındaki olağanüstü kavrama yeteneği ayak tüylerinden kaynaklanıyordu. “Bu tüylerin uçları öylesine yapışkan ki, gekolar tek parmaklarından tavana asılı durabiliyorlar”. Bilim tartıştı, bu yapışkanlığın nedeni güçlü bir kimyasal mıydı, yoksa başka bir şey mi? Acaba nasıl yürüyor?
Sıkı durun: Kaliforniya Üniversitesi’nden Ron Fearing ve arkadaşları bu yapışkanlığın gerçekte moleküller arasındaki Van dr Waals güçleri adı verilen çekim gücünden kaynaklandığını ortaya koydular. Metin Sitti bu ekibin içindeki mühendis kökenli bilimciydi ve gekoların tutunma özelliklerini polimer tabanlı bir dizi tüy üreterek taklit etti. Bu tüyler bir insanı tavanda asılı tutmaya yeterli değildi ama, Bunlar henüz bir insanı tavanda asılı tutmaya yeterli güçte olmasalar da, Metin Sitti, Setex marka...