Sözlükteki "o" yeni kelime

Birkaç sene önce yılın kelimesi seçilen gerçeklik-sonrası yani "post-truth," amatör blog'ların zirve yaptığı ve herkesin kendi hayatını web sayfalarına döktüğü yılları özetleyen "overshare" yani aşırıpaylaşım, kariyerine Emmy, Grammy, Oscar ve Tony ödülü sığdıran Audrey Hepburn ve Whoopi Goldberg gibi ayrıcalıklı isimleri belirtmek için kullanılan EGOT, "aşkım" türevlerinin en günceli "bae," "Bridget Jones'un Günlüğü"nden kalma "bad hair day" yani kötü saç günü... Yıllar içinde popüler kültürde ya da İnternet'te yayılan, bir süre sonra da Oxford ya da Merriam-Webster gibi sözlüklere girerek resmiyet kazanan kelimelerden sadece birkaçı.Geçen hafta Merriam-Webster her ay olduğu gibi sözlüğe yeni kelimeler ekledi. "Saç tıraşı"nın iş dünyasında bir malın değerinin düşmesi anlamına geldiğini bilmiyordum, sözlükten öğrendim örneğin. Çizgi roman yazarı Alison Bechdel'in icadı "Bechdel test" epeydir dolaşımdaydı, sözlüğe de girmiş oldu. (Bir filmde iki kadın karakterin erkekler dışında bir konuda konuştuklarının ölçülmesi.) "Derin devlet" de bizim yıllardır lügatimizde olmasına rağmen resmi sözlüğe bu senenin eylül ayında girdi. "Vacay," "inspo" ve "sesh" gibi kısaltmalar da resmiyet kazandı. EN BÜYÜK GELİŞME ONLAR ZAMİRİ Sözlüğün bu ay yaptığı en büyük yenilik ise İnglizlicede "onlar" anlamına gelen "they" zamirini üçüncü tekil şahıs olarak da kabul etmesi. Birçok gazetecinin yazım kılavuzu AP Style Book bu değişimi 2017'de duyurmuştu, şimdi sözlükle birlikte İngilizcede artık kendilerinden "they" diye söz edilmesini isteyenlerin günümüzün bir gerçeği olduğu kabul edildi.TRT'deki dersler gibi olmasın ama Türkçenin aksine İngilizce zamirlerine cinsiyet atfeden bir dil. Ancak yolda bir yerlerde dünyada cinsel bilinçlenme yaşamasıyla birlikte yeni bir zamire ihtiyaç duyuldu. Belki yüz sene önce, hatta beş sene önce bu kadar önemli bir mesele değildi ama özellikle ABD'de hayatın akışıyla birlikte gündeliğin sorunlarından biri haline geldi. Politik doğruculuğun merkezi üniversitelerde özellikle dönem başlarında hocalar ve öğrenciler birbirlerini tanıtırken kendilerine hangi zamirle hitap edilmesi gerektiğini de baştan söylüyorlar."Onlar" kendilerine bir cinsiyet belirlemekten kaçınan insanlar. Son olarak şarkıcı Sam Smith de kendisine "onlar" diye hitap edilmesini istedi. Oscar sahnesinde kendisini ödül alan ilk gay ilan eden (yanlıştı) Smith bunca sene sonra cinselliğiyle barışabildiğini, kendisini hiçbir cinsiyete ait hissetmediği için yeni zamiri kullanmayı tercih etti. Pratikte alışması zor, ama öğrenilmesi zorunlu bir süreç. Nitekim New York Times gibi yayın organları da AP Style Book'la aşağı yukarı aynı zamanda "they" zamirini bireyler için kullanmaya başladı. Sam Smith haberlerinde de şarkıcıdan böyle bahsediliyor artık.