Bu ne şiddet ne celal

Yılmaz Özdil'in de kitaplarını yayımlayan Kırmızı Kedi'nin editörü Enis Batur ülkemizin en önde gelen entelektüellerinden biri olmasına rağmen az satan kitaplarıyla tanınır. "Ben az okunmak falan istemiyorum," demişti sorduğumda. "Türkiye'de gerçekten nitelikli denebilecek metinleri okuyabilecek okur sayısı azdır. Bugün bunun sayısı en iyi niyetle beş binse, kitaplarımın 10 bin, 15 bin satması benim için bir karabasan halini alır. Öbür insanlar kim? Bende bir yanlışlık var o zaman, kendimi görüş biçimim, ya da onlara gösteriş biçimim sakat diye düşünürüm." Bu konuşmayı yapmamızın üzerinden 15 sene geçmiştir; o sürede nitelikli metinleri okuyabilecek okur sayısı üçe, beşe katlandı diyelim... Yine de Enis Batur'un editörlüğünü yaptığı "Mustafa Kemal" kitabının 1.5 milyonluk (artı 1881 adet) tirajını açıklamıyor. Bu rakamı Türkiye'de kitap satışlarını toplumsal dalgaların ya da modaların belirlediği gerçeği açıklar sadece. "Mustafa Kemal" milyonlarca insanın kitaplığında, sehpasında, çantasında hiçbir zaman okunmamak üzere bir aksesuar olarak duruyor. 'YENİ HAYAT' FENOMENİ Kitapların ciddi bir moda haline gelmesinin yakın tarihli en bilinen örneği herhalde Orhan Pamuk'un "Yeni Hayat" romanıydı. 1994'te adeta zamanın ruhunun bir ürünü olarak raflarda yer bulmuştu roman. O zamanlar 100 bin tiraj çok büyük olaydı "Yeni Hayat" için ama kitabı alanların birçoğu da ya kapağını açmıyor, ya da ilk bir-iki sayfasında, Orhan Pamuk'un kimi çeviri kokan kimi de bir paragraf boyunca süren cümleleri arasında kayboluyor ve bir daha yüzüne bakmıyor, kitabı bir süs nesnesi gibi kullanıyordu. (Bakın, ben de Yeni Hayat'a gönderme olsun diye uzattım cümleyi.)"Yeni Hayat"ı sattıran 90'larda toplumun bir dönüşümün eşiğinde olmasıydı. "Siyaset Meydanı" televizyonda tabuları yıkmaya başlamış, Kürtler, eşcinseller gibi tabular açık açık tartışılmaya başlanmıştı. Özel radyolar ve özel televizyonlar kurulmuştu. Berlin Duvarı'ndan sonra yeni bir dünya inşa ediliyor, biz de payımıza düşeni istiyorduk. Tansu Çiller gibi yeni yüzler siyasete hakim olmuştu. Yeni Demokrasi Hareketi bambaşka bir açılım vaat ediyordu. Yeni Yüzyıl gazetesi çıkmış ve "yeni bir zihniyetin temsilcisi" olma iddiasındaydı. Yeni Türkü'nün 'best of' albümü her yerde çalınıyordu.Toplum "yeni" bir şeyin peşindeydi ve romanın ilk cümlesindeki gibi belki de bir gün bir kitap okuyup hayatlarını değiştirecek kitabın "Yeni Hayat" olduğunu zannediyorlardı.Bugün bambaşka bir dalga bugün Yılmaz Özdil'in "Mustafa Kemal" kitabını zirveye taşıdı. Hiç kimse Atatürk'ün hayatını okumak için almadı bu kitabı, Atatürk'ün hayatına dair bilinmeyen, yeni bir söz söylemiyor zaten.