‘Gerçek ertesi’ Trump dünyası

Totaliter rejimler üzerinde uzmanlığı ile bilinen Hannah Arendt yıllar öncesinden şu tespiti yapmış: “Totaliter rejimler için ideal tebaa, sapına dek komünist ya da faşist fikirleri olan kişiler değil; gerçekle yalanı ayırt edemeyenlerdir!” 
“2016’nın sözcüğü” seçilen “gerçek ertesi/post truth” üzerinde bugüne dek okuduğum en keskin analizi yapan Christian Salmon, Arendt’in bu belirleyici saptamasını hatırlattıktan sonra, “post-truth” dünyanın gerçekte bir günden diğerine Trump çağıyla ortaya çıkmadığını belirtiyor, paradigma değişikliğinin George W. Bush’la başladığını söylüyor. 
Konu hakkında çeşitli denemeler yazan Salmon, ABD’li tanınmış köşe yazarı Ron Suskind ile Bush’un üst düzey bir iletişim danışmanı arasında geçen şu çarpıcı diyaloğu aktarıyor: 
Suskind’in bir yazısından hoşnut kalmayan Başkan Bush’un danışmanı, “yazısının verilere dayandığını” söyleyen köşe yazarına şu ayarı veriyor: 
“Sizler (‘reality based community’) gerçeklere tapan bir topluluksunuz. Gözlemlenebilen gerçeklere dayandırılan muhakemelerden bir sonuç çıkarmaya çalışıyorsunuz. Ama artık dünyada işler böyle yürümüyor. Biz bir imparatorluğuz. Ve bir imparatorluk olarak hareket ettiğimizde kendi gerçeğimizi yaratıyoruz. Siz o gerçeği etüd ederken, biz tekrar harekete geçiyoruz ve yeni gerçekler yaratıyoruz. Yani tarihin aktörü olan biziz. (Tarihi biz yaratıyoruz!) Dolayısıyla sizin göreviniz bundan böyle bizim yaptıklarımıza odaklanıp, etüt etmek olmalı!”

Irak savaşında ip koptu 
Dünya siyaseti ile gerçeklik arasındaki ip böyle kopuyor. Saddam’ın var olmayan “kitle imha silahları” üzerinden başlatılan Irak savaşı yıllarında… 
“Kitle imha silahlarının” içi boş bir balon olduğu, ilk ortaya atıldığı günden beri biliniyor ama savaşı önlemek veya sonra olayların seyrini değiştirmekte bunun hiçbir sonucu olmuyor. 
Gerçek ile siyasetin aktörleri arasındaki bağ dünya çapında buharlaşıyor. 
Gerçekte daha Irak savaşından önce “post-truth siyaset”in birinci örneğini, İtalya’da bundan yirmi yıl önce Başbakanlığa yükselen medya patronu süper milyarder işadamı Berlusconi’de görüyoruz.