Bir devlet nasıl çürür?

“Çürümüş bir şeyler var Danimarka Krallığı’nda...” Jose Antonio Zarzalejos’u dinlerken Shakespeare’in bu sözlerini düşündüm. Zarzalejos, İspanya’da kraliyeti en iyi tanıyan gazeteci. Uzun dönem Kraliyet yanlısı yayın organı ABC’yi yönetmiş. 
Yaşlı Kral Juan Carlos’un istifa planını İspanya’da bir buçuk yıl öncesinden ilk o duyurmuş... 
O zaman herkes “Yürü git! Olur mu öyle şey” demişti, diyerek bunu anlatıyor. 
Zarzalejos’la, İspanya’ya son gittiğimde ülkenin çok boyutlu devlet krizini konuşmuştum. 
Bask bölgesinin en büyük gazetesi El Correo de Bilbao’yu da 5 yıl yöneten, ancak ETA tehditleri yüzünden tekrar Madrid’e dönüp yerleşen ünlü gazeteci; “Bask ve ayrılıkçılık” konusunda da uzman… 
Kraliyeti sarsan skandallarla başlayan sohbetimizde bu sebeple laf lafı açmış, konular dallanıp budaklanarak ülkenin yaşadığı çok katmanlı devlet krizine dayanmıştı...

Krizdeki ‘beş araz’ 
Bu konuda bir kitap yazdığını söyleyen meslektaşım, İspanya’da devlet krizinin 5 arazı olduğunu söylemişti: 
Kraliyet krizi, toprak bütünlüğü meselesi, terör, yolsuzluk ve bağımsızlığını yitirerek iktidarlara eklemlenen “embedded” medya