Türkiye, coğrafya ve kopuş

İster kendi siyasi sınırlarımıza bakalım, isterseniz yakın çevremize. Ciddi sorunların hızla ilerlediği, bazılarının büyük kopuşlar yaşattığı bir dönemdeyiz. İlginç bir not aktarmak istiyorum. Böylece ne demek istediğimi daha rahat anlatabileceğim.

Birkaç gündür Kuzey Irak’ta devam eden önemli bir toplantı var. Bu toplantının gündeminde önemli sorular ve sorunlar var. Irak’ın geleceği ne olacak? Ya da Irak’ın bir ülke olarak geleceği var mı? Kerkük IKBY’ye mi bağlanacak? Yoksa Bağdat’ta mı kalacak? DAEŞ’le mücadele başarıya ulaşacak mı?

Kısa adıyla MERI Forum (Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü) bölgesel yönetimin ilk ciddi düşünce kuruluşu olarak bu toplantıyı düzenliyor. Erbil’de görev yapan başarılı gazeteci Simla Yerlikaya, dün o toplantıdan önemli bir kare aktarmış:

‘Irak Meclis Başkanı Selim Cuburi Arapça konuşmaya başlayınca salonda bulunan Kürt gençlerinin simultane tercümeyi dinlemek için kulaklıklarına yönelmesi bana kalırsa bu kopuşun gözle görülecek kadar net işaretlerinden biriydi. Hukuken Irak vatandaşı olan erken 20’li yaşlarındaki bu gençlerin hiçbiri Arapça bilmiyordu. Eğitimlerini Kürtçe almışlardı ve Arapça almak için de hiçbir motivasyonları yoktu. Salonda Cuburi’yi kulaklık takmadan anlayabilen Kürtler ancak 1991 öncesi Irak’ında okula gitmiş, belli bir yaşın üzerinde Kürtlerdi.’

Burada sorun ne kimin Arapça bildiği ya da bilmediği, ne de hangi bölgede yaşayanların Kürtçe konuştuğu. Ancak yakın çevremizde giderek hızlanan, özellikle de Suriye’de çok farklı boyutlar kazanan sorunların bir parçası bu kareler. İnsanların farklı diller konuşması, hele de kendi ana dillerinde hayatlarına devam etmesini aşan boyutları var bu örneklerin. Ana dil, güzel benzetmeyle herkese ana sütü kadar hak elbette. Ancak tüm bunların nasıl yönetileceği de herkesi yakından ilgilendirecek kadar hassas.