Riyad-Tahran gerilimi

Suudi Arabistan’ın bir Şii din adamını idam etmesinin ardından tırmanın kriz, zaten altyapısı yeterince yüklü olduğu için beklenmedik sonuçlar üretmeye aday görünüyor. Tahran’daki Suud büyükelçiliğinin ateşe verilmesi, İran yönetiminden peş peşe gelen açıklamalar, Suriye, Yemen, Bahreyn ve gözden uzak tutulsa bile Lübnan özelinde yaşanan güç savaşının, böyle bir kıvılcımla daha da keskinleşeceğini gösteriyor.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil El Cübeyr’in açıklamalarını hatırlayalım hemen. El Cübeyr, Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ile Riyad’da ortak basın toplantısı düzenleyerek, ‘İran’ın, Suriye topraklarının bir kısmını işgal ettiğini ve masum sivillerin ölümüne katkı sağladığını’ söyledi. İşgale devam ettiği sürece İran’ın, Suriye’deki krizin çözümünde bir rol almasının zor olduğunu da sözlerine ekledi.

İran’la coğrafi olarak komşu, Suudi Arabistan’la ise son derece iyi ilişkiler içinde olan Türkiye açısından bu kriz herkesten daha farklı bir öneme sahip. Hemen hatırlayalım, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 2015’in son ziyaretini kalabalık bir heyetle birlikte Suudi Arabistan’a yaptı. İki ülke tüm bölgeye ve dünyaya son derece sıcak mesajlar verdi.

Türkiye-İran ilişkileri, nükleer enerji/silah krizinde Ankara’nın son derece açık destek olduğu dönemin ardından Suriye’de ortaya çıkan iç savaşla birlikte gergin bir alana sıkıştı. Komşuluk, enerji başta olmak üzere devam eden büyük ekonomik hareketlilik ve Ankara’nın tüm sorunlara rağmen rekabeti çatışmaya dönüştürmeme gayreti, şu ana kadar gerilimin artmasına engel oldu. Ancak Suriye’de artık kritik bir karar arefesine gelindi. Bu durum Şam’daki rejimin varlığını stratejik olarak kendi geleceği olarak gören Tahran için son derece sıkıntılı bir başlangıç olabilir.