Televangelizm ve televizüel ihtida göste

Hıristiyanlık öğretisini yaymak veya daha doğru bir ifadeyle evanjelik propaganda yapmak için medyayı, özellikle televizyonu kullanarak vaizlik yapmaya “televangelizm” denir; televizyonu vaaz aracı olarak kullanan figürler de “televagenlist” diye nitelendirilir. Televizyon öteden beri kitleleri eğlendirmek ve aynı zamanda korkunç bir endüstriyel reklam bombardımanı altında bütün her şeyi çarçabuk elde edip metaya dönüştürmeyi kitlelerin yaşam tarzı hâline getirmek gibi bir seküler amaca hizmet etmektedir. Bu noktada Neil Postman’ın “Televizyon: Öldüren Eğlence” adlı kitabını hatırlatmak faydalı olabilir. Televizyon ekranlarından topluma yansıyan her şey, eğlenceli şekilde tüketilmesi gereken birer metaya dönüşmektedir. Nitekim çok isabetli bir değerlendirmeye göre “televizyon programı profesyonel meşgaledir ve televizyondaki bir programa yönelen seyirci ilgisi (reyting), ister dizi, ister yarışma, ister futbol, ister magazin, ister güldürü ve isterse din dolayımıyla olsun, yabana atılmaz bir maddi kaynak üretir. ” Bu bakımdan, “İslâmî Pap” veya “Rap ilâhî” gibi gösterilerle renklendirilen sözde dinî içerikli televizyon programları ticarete endeksli bir etkinliktir.   *** Geçmişte, özellikle 28 Şubat döneminde dinin televizyon vasıtasıyla nasıl itibarsızlaştırılmaya çalışıldığını, “Tavuktan kurban olur mu?” gibi tirajikomikliklerin ciddi bir dinî meseleymiş gibi cümle âlemin önünde tartışıldığını unutmak, en azından benim için pek mümkün değildir. Bu yüzden, 2000’li yılların başından beri katıldığım yüzlerce televizyon programında, özellikle de Kanal 24’te kırk hafta boyunca devam eden “Sözden Öte” programında medya vaizliği ve eğlencelik sunum yapmamaya azami özen göstermişimdir. Ekran ne yazık ki katı olan her şeyi sulandırıp cıvıklaştıran bir şeydir. Bu yüzden, ekran ve din konusundaki şu tespitlere katılmamak mümkün değildir: “Ekranda din, diğer her şey gibi seyre, gösteriye, şova dönüktür.