ABD öncelikle gözaltı yapabilir

Türkiye ile ABD arasında suçluların iadesi ve ceza işlerinde karşılıklı yardım anlaşmasının tarihi 20 Kasım 1980. (Resmi Gazete Sayı 17166)

12 Eylül darbesinden 2.5 ay sonra.

Bugün darbe girişiminden iade istemine dayanak oluşturan anlaşmayı yapan da bir başka darbeci Kenan Evren!

İronik...

Anlaşmanın altında Türkiye adına Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk Genel Müdürü İldeniz Divanlıoğlu, ABD Başkanı adına Büyükelçi Ronald I. Spiers imzası var.

‘İadeye konu olacak suçlar’ ikinci maddede tanımlanıyor:

“Bir yılı aşan veya daha ağır hapis cezası gerektiren suçlar ve süre şartlarını taşıması şartıyla iştirak halinde işlenen veya teşebbüs aşamasında kalan suçların failleri iade talebine konu olabilir.”

Üçüncü maddede, ‘siyasi suçlar’ iade konusu dışında bırakılmış. Ancak bir istisna konulmuş:”Bir devlet başkanına veya hükümet başkanına veya aileleri üyelerinden birine karşı işlenmiş veya işlenmeye teşebbüs edilmiş bir suç siyasi suç sayılamaz.”

En kritik madde ise ‘geçici tutuklama’yı düzenleyen 10. madde:

“İade talebine ilişkin evrak istenilen tarafın yetkili makamlarına ulaşıncaya kadar, iadesi istenilen kişinin geçici olarak tutuklanması istenilebilir. Bunun için; tutuklama müzekkeresi, talebe konu suçun işlenişine ve delillere ilişkin detaylı bilgiler, istenen kişinin eşkali ve uyruğunu ispatlayacak bilgi ve belgeler istenilen tarafa ulaştırılmalıdır. Geçici tutuklama süresi azami 60 gündür.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Obama’ya Çin’de bunu hatırlattı.

“Örgütün başının ABD’den örgütünü yönettiğini, ABD ve dünya medyasına röportajlar vererek kamuoyunu yanıltmaya ve terör propagandası yapmaya devam ettiğini” söyledi.

Görüşmeden sonra Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına ‘ayrıntıları’ sordum.

- Türkiye ilk adım olarak ne bekliyor?

- “ABD yönetimi örgütün Türkiye’de polise, yargıya, bürokrasiye hakim olduğu dönemleri yakından biliyor. 17/25 Aralık girişimlerinin de FETÖ operasyonu olduğunu biliyorlar. 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında bunların olduğuna yönelik ‘siyasi kanaat’ de var. Üstelik şimdi ellerinde, darbe sırasında yakalanan asker, sivil ve FETÖ’den atılan eski polislerin isimleri var; darbe girişiminin bastırılmasından sonra yakalanan yargı, emniyet ve bürokrasideki isimlerle ilişkilerine ilişkin kanıtlar, ifadeler var; hem de Cumhurbaşkan, Başbakan ve Genelkurma Başkanı’nın açıklamaları var.