Neyi değiştirmek istiyoruz?

Hükümet sistemini daha demokratik ve işlevsel hale getirmesi arzulanan anayasa değişikliğine karşı çıkanlar, parlamenter sistemin korunmasının hayati olduğunu ifade ediyorlar.

Oysa ülkemizin şu anki sistemi parlamentarizm değil. Öncelikle bu tesbiti yapmak lazım. Neyi değiştirmek istediğimiz konusunda bir netlik sağlamak önemli.

Fiili sisteme ad verilecekse, o da “vesayetçi parlamentarizm” olabilir ancak. Bunun da Türkiye’den başka hiçbir yerde örneği yok. Yani fiili sistemi savunanların Anglo-Sakson modeli ululamaları, Magna Carta’ya gitmeleri, Türkiye’nin sistem karmaşasını açıklamıyor, bilakis örtmeye yarıyor.

Bunun içi daha yakınlara Türkiye’ye ve darbeler tarihine bakmak lazım.

Eğer çok partili rejime geçtiğimiz 1950’li yıllar ve sonrasında millet iradesine saygı duyulsa ve darbelerle anayasaya tecavüz edilmeseydi, bugün bu sistem kendi içinde olgunlaşır, kimsenin de bununla ilgili böyle bir sorunu olmazdı. Ancak 1961 ve 1982 darbe anayasaları ile vesayetçi-antidemokratik bir kaosa mahkum edildik. Unutmayalım, tüm bunlar Başbakan ve bakanların idam edildiği, yüz binlerce vatandaşın işkencelerden geçtiği süreçlerle yaşandı.

Millet iradesinin sandıkta belirlediği siyasi temsilciler ve hükümetler üzerinde vesayetçi bir model kurgulandı. Yola çıkarken, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletin” iken, daha sonra egemenliğin yetkili organlar aracılığıyla kullanılacağı ifade edildi. 1961 Anayasası’nda aracı kurumlar ihdas edildi, seçilmişlerin yetkileri budandı, devredildi.