Ecevit’in Güneş Motel’i ve başkanlık sistemi

Osmanlı'nın son 200 yıllık arayışının iki sonucundan övgüyle söz edilir; parlamenter sistem ve cumhuriyet... Hedef doğru olsa da sonuç pek parlak olmadı.
Çünkü tek parti dönemi bir yana sonra geçilen parlamenter sistem kurumlar (ordu ve bürokrasi) aracılığıyla yürütüldüğü için, cumhuriyet de demokrasiyle buluşamadığı için sürekli kriz üretti ve başarısız oldu.
Geçmişi ve kötü koalisyon dönemlerini saymıyorum, sadece son 60 yılda 15 Temmuz da dahil 6-7 darbe ve muhtıra yaşadık ve ağır bedeller ödedik.
Bu yüzden de Osmanlı döneminde "ıslahat" cumhuriyet döneminde de "reform" talebi hiç bitmedi. Son dönemde bu büyük fotoğrafı görmek isteyenlere ışık tutacak çok değerli kitaplar çıktı. Onlardan biri de Turizm ve Kültür Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman'ın "Türkiye'de Devlet Reformu ve Başkanlık Sistemi" kitabı...
Yayman, bu sistem arayışı ve reform konusunu çok çarpıcı bir yaklaşımla ele alıyor. Cumhuriyetin daha 10'uncu yılından itibaren ortaya çıkan "reform" beklentisini yabancılara hazırlatılan raporlar üzerinden anlatıyor.
1980'lere kadar yabancılara rapor hazırlatma işi hiç bitmiyor. Kimi ekonomi, kimi bürokrasi kimi de yol siyaseti üzerinden reform gerekliliğini anlatıyor.
Dorr Raporu (1933), Hilts Raporu (1948) Barker Raporu(1951) Hanson Raporu (1954) Fodol Raporu (1963) gibi...