Toplumsal gerçekler bazen araştırılmaz, içinde yaşanır!

Bir araştırma şirketi geçtiğimiz günlerde toplumu dokuz sınıfa ayırmış. Endişeli modernler tabii en başta. Sonra mazbut modernler. Sonra bir diğer tanzim. Muhafazakâr modernler. Sonra bir diğer kategori: Uzaktakiler. Derken: Ortadakiler. Ve devam ediyor: Mahallenin gençleri. Dini muhafazakârlar. Kırsal gelenekçiler. Hayata tutunanlar.

Pek çok kişinin doğal olarak kafası karışmış. Muhafazakâr ile mazbut arasındaki kriter farklarının hangi ölçülerle tartıldığını anlamaya çalışırken muhafazakâr modernlerle dini muhafazakârlar arasındaki geçişkenliği mesela nasıl tanımlayacaklarını bilememişler.

Bunlar iç içe özelliklerdir, ayrıştırarak neyi belirleyebiliriz, ne kadar sağlıklı olabilir diyenler oldu. Uzaktakiler derken mesela, yakında yani merkezde olarak tanımlananların birimi nedir ki, ölçüm yapılıp şunlar uzakta sayılmış diye soranlar da var.

Bir de mesela kırsal gelenekçiler kategorisi ile diyelim mahallenin gençleri iç içe geçmiyor mu, ya da dini muhafazakâr olanlar aynı zamanda kırsal gelenekçi özellikleri taşımıyor mu diyerek bu tarz ayrıştırmaları hayat gerçeklerine adapte etmekte zorluk çekenler var.

Bitmedi, bir de tabii hayata tutunanlar kategorisinin ölçümünde kullanılan birim ile mesela ortadakiler kategorisinin ve dahi mazbut modernler kategorisinin oluşturulması için kullanılan kriterlerdeki birim farkı, zihinsel karmaşalara gark etmiş toplumunu anlamaya çalışanları.

***