Model eğitimde ferdiyet olgusu

Ümidimizi kesmesek de beklemekten yorulduk. Milli Eğitimimizde öngörülen reformlardan, iyileşmelerden bahsediyorum. Bu en hayati, bu en önemli konu her nedense hep ihmale uğruyor, umursamazlığımızın kurbanı oluyor.

Eğitim, talim ve terbiye kavramlarına yüklediğimiz anlamların eyleme dönüşmesidir. Talim ve terbiye ne kadar ortak paydada buluşabilirse eğitim o kadar başarılı olur. Ortak paydalar azaldıkça eğitimin kalitesi düşer,  gaye ve maksadından kopuk hale gelir.

Talim ve terbiyenin ortak paydalarından biri ve en önemlisi “ferdiyet”  kavramıdır.

Her insanın mahiyeti müstakil bir varlıktır ve mutlaka her insanı diğer insanlardan farklı kılan bazı özellikler vardır. Bu açıdan hem talim hem de terbiyede insana ait bu hususiyet daima göz önünde bulundurulmalıdır. “Bugün bize sizi ilk yarattığımız gün gibi teker teker geldiniz” (En’am/94) ayeti insanın ferdiyetine işaret eder.

Ferdiyet her insanın tüm insanlığa ait hususiyetlerin bütününü taşımasının adıdır. Bu bağlamda her bir fert bütün insanlık kadar önemlidir, değerlidir. Eğitimde ferdiyet merhalesi, her insana kendi önem ve değerini hatırlatma ameliyesidir. İnsan, bir başkasına mukayese edilerek önemli değildir. Bu sebeple de “kişilere” özellikle yakınları, akranları arasında mukayese yapmak ve bu mukayeseyi belirli hale getirerek onunla herhangi bir sonuca varmak çok yanlış ve hatalı bir yaklaşım tarzıdır. Her insan kendine bir modeli örnek alabilir. Fakat bu örnek alış o kişinin özgür iradesi ile gerçekleşmelidir. Terbiyede bu durum insanın önüne en ideal model alternatiflerini sunmakla olur. Yoksa dayatmalar neticesi örneklemeler kişileri kendi benliğinden, kendi ferdiyetinden uzaklaştırır. Kişi, bu örneklerden uzaklaştığında ise boşlukta kalır. Hayata tutunamaz bir hal alır. Özellikle örnek model alınan insandaki yanlışlar, hatalar model alan insanda şok etkisi yapar. Bütün insanlara olan güveni sarsılır. Hâlbuki kendi ferdiyeti esas alınarak yapılacak bir eğitimde o insan kendinden kopmaz, başkalarının yanlışları onu etkilese bile bu etki onu hayattan koparacak ölçüde şiddetli olmaz.