Bazı notlar

Türk bir dostum Saraybosnalı bir dostuma, biraz da safça bir merakla, sormuş: ‘Sizin için en büyük düşman Sırplar mı, Hırvatlar mı?’ Saraybosnalı tanıdığım, acı bir gülümsemeyle cevap vermiş: ‘Bizim için de, Sırplar için de, Hırvatlar için de en büyük düşman sekülerleşme.’

Benim ‘yeni seküler düzen’ dediğim düzeni nasıl tanımlayabileceğimize dair şöyle bir yaklaşımım var: ‘Günaha ‘günah’ demeyen, kendi ayarsız vicdan terazisinin öngördüğü bazı kuralları ‘ahlak’ sayan, son derece kendine gömülü bencil insan teklerinin oluşturduğu kaotik nizam.

Dikkat isterim. Günah işleyen değil, günahı ‘günah’ olarak görmeyen. Ve yine dikkat isterim: Ahlaksız değil; ahlakı bir dinden, bir ideolojiden, bir düşünce sisteminden, bir cemaatten, bir cemiyetten, bir etnik aidiyetten, hatta bir aileden değil kendi vicdan terazisinden alan... Hiç kuşku yok ki tek ölçünün vicdan olduğu bir düzlemde ‘vicdana sığdırılabilen şeyler’ meselesi sonsuz kere çeşitleneceği için bir ahlakın varlığından da söz edilemez.

‘Yeni seküler düzen’in böylece nefret ettiği ilk şey ‘ahlak’ meselesidir. Azıcık ahlaktan bahsettiğinizde size ‘ahlakçılık yapmak’ yaftasını yapıştırıverirler.

Başa dönersek... Sırpları, Hırvatları, Boşnakları, Türkleri ve tüm diğerlerini bekleyen tehlike sizi ‘her şeyin mümkün olabileceğine, çünkü verili olanın saçma olduğuna, çünkü kadim olanın değersiz olduğuna’ inandıran yeni seküler düzendir. Bu düzen, din-ideoloji-düşünce bağımsız olarak tüm insanları birbirine benzetmekte, dünyanın yaşanabilirlik seviyesini hızla aşağı çekmektedir.

***