Ahlak; Yasadan Önce Ötekinin Hakkını Korumaktır

Hoşlanmadığımız birilerinin, herhangi bir konu ya da meselede, hoşlanmadığımız bir zamanda ya da hoşlanmadığımız bir mekanda, hoşlanmadığımız bir şeyler yapması ya da hoşlanmadığımız şeyler söylemesi ve yahut hoşlanmadığımız fikirlere sahip olması ve bu fikirler için çaba ve gayret sarf etmesi, onu bizim nezdimizde eşit olmayan vatandaş yapmaz. Biz yapılıp edilenden hoşlanmıyoruz diye vatandaş ya da birey anayasa koruması altında olan bireysel hakları buharlaşmaz.

Bizim hoşlandığımız şeyler, sırf biz onlardan hoşlanmıyoruz diye bizi erdemli yapmaz; çünkü erdem kendi kendimize bahşedeceğimiz bir ödül değildir. Erdem, daha önce de defalarca bu sayfalarda yazdığım gibi ‘’ başkalarının varlığına ve haklarına nurlu gözlerle bakmaktır.’’ Kendimizi öteki ile eşitleyerek, ötekinin hak ve hukukuna saygıdan öte, bunu içselleştirerek empatinin ana unsuru haline getirmektir.